تقریباً بروز همه‌ی انواع سرطان پوست با اشعه‌ی ماوراء بنفش خورشید در ارتباط است.
اشعه‌ی ماوراءبنفش به DNA سلول‌های پوستی آسیب می‌زند و موجب جهش‌های ژنتیک می‌شود. این جهش‌های ژنتیکی موجب تکثیر سریع سلول‌های ناهنجار پوستی شده و تومورهای بدخیم را ایجاد می‌کنند.
عواملی و خطرات سرطان پوست
برخی خصوصیات فیزیکی این زنجیره‌ی اتفاقات را محتمل‌تر می‌کند. به‌عنوان‌مثال افرادی با پوست روشن که ملانین کمتری تولید می‌کنند بیشتر در معرض سرطان پوست هستند. ملانین رنگ‌دانه‌ای است که می‌تواند مانع مقداری (نه همه) از اشعه‌ی فرابنفش از رسیدن به سلول‌های پوستی شود.
این به معنای اهمیت تفاوت نژادی و قومی در میزان احتمال ابتلا به سرطان پوست است. درست است که سفیدپوستان بیشتر از همه در برابر سرطان پوست آسیب‌پذیر هستند اما امکان ابتلای رنگین‌پوستان هم وجود دارد.
علاوه بر این تشخیص سرطان پوست در رنگین‌پوستان معمولاً دیرتر و در مراحل پیشرفته سرطان رخ می‌دهد، وقتی‌که درمان مشکل‌تر است.
چه احتمال ابتلای شما به سرطان پوست بالا باشد و چه پایین، کار عاقلانه این است که عوامل خطری را که در کنترل شماست به حداقل برسانید و خود را موظف به ویزیت دوره‌ای توسط متخصص پوست و خود آزمون‌های پوست بکنید.
در اینجا یک خلاصه از شایع‌ترین علل سرطان پوست و برخی از علل کمتر شایع را آورده‌ایم.
۱. زیادی در معرض اشعه‌ی ماوراءبنفش بودن خطرناک است
همیشه زیر آفتاب بودن و گاه‌گاه در معرض تابش شدید اشعه‌ی ماوراءبنفش بودن (آن‌طور که موجب آفتاب‌سوختگی می‌شود) هر دو موجب بالا رفتن خطر ابتلا به سرطان پوست می‌شوند.
اگر فردی به‌طور متوسط بیش از ۵ بار آفتاب‌سوختگی داشته باشد شانس ابتلا به سرطان پوستش دو برابر می‌شود.
با در نظر گرفتن این خطرات، انجام مراقبت‌های دقیق و همیشگی در برابر اشعه‌ی ماوراءبنفش بسیار حیاتی است اگر شما:
عوامل خطر سرطان پوست
- همین حالا مبتلا به سرطان پوست هستید
- سابقه‌ی خانوادگی ابتلا به سرطان پوست دارید به خصوص ملانوما
- خال زیاد یا خال‌های نامنظم و بزرگ دارید (اکثراً هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کنند اما اگر زیاد باشند خطر ابتلا به ملانوما را افزایش می‌دهند)
- معمولاً در زیر آفتاب دچار کک و مک و سوختگی می‌شوید
- دارای پوست روشن، چشمانی آبی، سبز یا خاکستری؛ یا موهایی بلوند، قرمز یا قهوه‌ای روشن هستید
- در مناطق مرتفع زندگی می‌کنید یا زیاد به چنان مکان‌هایی رفت‌وآمد می‌کنید. اشعه‌ی ماوراءبنفش در ارتفاعات قوی‌تر است.
- آخر هفته‌ها زمان زیادی را در فضای باز و زیر نور خورشید سپری می‌کنید
- وقت زیادی از روز را بیرون و در فضای باز سپری می‌کنید
- به برخی بیماری‌های خود ایمنی مانند لوپوس منتشر مبتلا هستید
- عمل پیوند اعضا انجام داده‌اید و داروهای بازدارنده سيستم ايمنی مصرف می‌کنید
- مرتب داروهایی مصرف می‌کنید که موجب تضعیف دستگاه ایمنی بدن می‌شوند
- داروهایی مصرف می‌کنید که پوست شما را به نور خورشید حساس‌تر می‌کنند
۲. با بالا رفتن سن خطر ابتلا افزایش می‌یابد
خطر ابتلا به سرطان پوست با بالا رفتن سن بیشتر می‌شود احتمالاً به خاطر اثر تجمعی سال‌ها در معرض ماوراءبنفش بودن. اما اوج گرفتن میزان ابتلا به سرطان پوست در طی چند دهه‌ی گذشته، متوسط سنی ابتلا به‌طور پیوسته کاهش یافته است. متخصصان پوست می‌گویند افراد ۲۰ و ۳۰ ساله‌ی بیشتری را تحت درمان سرطان پوست دارند. محبوبیت شدید برنزه کردن پوست به‌ویژه در میان زنان جوان سفیدپوست شاید توضیح‌دهنده‌ی این پدیده باشد.
محققان تخمین می‌زنند اشعه‌ی شدید ماوراءبنفش دستگاه‌های برنزه کردن پوست سالانه موجب ۴۱۹ هزار مورد ابتلا فقط در ایلات متحده می‌شود: ۲۴۵ هزار مورد سرطان سلول پایه‌ای، ۱۶۸ هزار مورد سرطان سلولی فلسی و ۶۲۰۰ مورد ملانوما.
۳. مردان آسیب‌پذیرتر از زنان هستند
بااینکه میزان ابتلای زنان به سرطان پوست در چند دهه‌ی گذشته رشد زیادی داشته اما همچنان مردان میزان ابتلای بیشتری دارند.
آمارها نشان می‌دهند که احتمال ابتلای مردان به سرطان‌های سلول پایه‌ای و سلولی فلسی بیشتر از زنان است. در مورد ملانوما هم مردان در مجموع بیش از زنان مبتلا می‌شوند. قبل از ۵۰ سالگی آمار ابتلا در زنان بیشتر است و بعد از ۵۰ سالگی ابتلا در بین مردان شایع می‌شود.
مردان ۸۰ ساله و بالاتر، سه برابر بیشتر از زنان هم سن و سال خودشان به ملانوما مبتلا می‌شوند. یک دلیل شاید این باشد که مردان اطلاعات کمتری درباره‌ی سرطان پوست دارند و به همین علت کمتر از اقدامات پیشگیرانه و حفاظتی مانند کرم ضد آفتاب استفاده می‌کنند.
بر اساس نظرسنجی که توسط آکادمی پوست‌شناسی آمریکا در ۲۰۱۶ انجام شد درحالی‌که ۷۶ درصد زنان مورد مصاحبه معتقد بودند «چیزی به‌عنوان برنزه کردن سالم وجود ندارد» تنها ۵۶ درصد از مردان چین نظری داشتند.
علاوه براین محققان معتقدند پوست مردان در برابر ماوراءبنفش آسیب‌پذیرتر از پوست زنان است چون ضخیم‌تر است و چربی کمتری زیرش دارد و محتوی کلاژن و الاستین بیشتری است. مطالعات نشان داده‌اند پوست مردان واکنش شدیدتری به اشعه‌ی ماوراءبنفش از خود نشان می‌دهد.
۴. در معرض مواد شیمیایی بودن خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد.
بودن در معرض مقادیر زیاد آرسنیک که در آب چاه برخی مناطق یافت می‌شود و همچنین در برخی علف‌کش‌ها، خطر ابتلا به سرطان سلولی پایه‌ای و سلولی فلسی را افزایش می‌دهد.
۵. برخی درمان‌های پزشکی احتمال ابتلا به سرطان پوست را زیاد می‌کنند
افرادی که به خاطر سرطان تحت پرتودرمانی قرار دارند یا افراد مبتلا به پسوریازیس که با نوردرمانی ماوراءبنفش درمان می‌شوند احتمال زیادی وجود دارد که به سرطان پوست مبتلا شوند.
بیمارانی که پیوند عضو داشته‌اند و حالا از داروهای بازدارنده‌ی دستگاه ایمنی مصرف می‌کنند هم مستعد ابتلا به سرطان پوست هستند.
۶. سرطان‌های پوست گذشته ممکن است بازهم موجب سرطان پوست شوند
داشتن سرطان سلولی پایه‌ای یا سلولی فلسی یا ملانوما خطر عود این سرطان‌ها در آینده را افزایش می‌دهد. کسی که سابقه‌ی ابتلا به سرطان‌های سلولی پایه‌ای یا سلولی فلسی داشته احتمال مبتلا شدنش به ملانوما هم بالا است.
۷. انواع دیگر بیماری‌های پوستی احتمال ابتلا به سرطان پوست را زیاد می‌کند
محققان متوجه شده‌اند بین ابتلا به سرطان پوست با دیگر مشکلات پستی مانند زخم‌های شدید پوستی ناشی از سوختگی، لکه‌های پوستی ناشی از عفونت‌های استخوانی و دیگر انواع آسیب‌های مربوط به بیماری‌های التهابی پوست ارتباط برقرار است.
۸. بیماری‌های ارثی ممکن است پوست را مستعد سرطان کنند
گزرودرما پیگمنتوزوم یک عارضه‌ی شدیداً نادر ارثی است که باعث می‌شود پوست نتواند به‌اندازه‌ی کافی DNA های آسیب‌دیده براثر ماوراءبنفش را بازسازی کند.
سندرم خال سلول پایه‌ای یک بیماری مادرزادی دیگر است که معمولاً از یکی از والدین به ارث می‌رسد و موجب سرطان سلول پایه‌ای می‌شود گاه در کودکی و گاه در بزرگ‌سالی.
۹. ویروس‌ها می‌توانند در بروز سرطان پوست نقش داشته باشند
ویروس HIV که عامل بیماری ایدز است می‌تواند با تضعیف دستگاه ایمنی بدن زمینه‌ی ابتلا به سرطان پوست را فراهم کند. برخی انواع خاص ویروس HPVs به‌خصوص آن‌ها که نواحی آلت تناسلی یا مقعد یا پوست اطراف ناخن‌ها را آلوده می‌کنند ممکن است موجب بروز سرطان پوست در آن نواحی شوند.
۱۰. دلیلی دیگر برای سیگار نکشیدن
محققان متوجه شدند بین سیگار کشیدن و ابتلا به سرطان سلولی فلسی به‌خصوص در نواحی لب‌ها ارتباط وجود دارد.
منبع: everydayhealth