با وجود این که عامل خطر اصلی برای آرتروز زانو، سن است، ولی افراد جوان نیز میتوانند به آرتروز زانو مبتلا شوند. در برخی افراد، ممکن است جنبه وراثتی داشته باشد. در مورد دیگران، آرتروز زانو میتواند از آسیب یا عفونت یا حتی از وزن زیاد ایجاد شود.
دلایل بروز آرتروز زانو
رایجترین دلیل آرتروز زانو، سن است. تقریبا همه در نهایت به آرتروز مبتلا میشوند. با اینحال، عوامل مختلفی موجب افزایش ریسک آرتریتهای قابل توجه در سنین پایینتر میشوند.
۱. سن
قابلیت غضروف برای بهبود تحلیلها با بالا رفتن سن فرد.
۲. وزن
وزن، فشار را بر تمام مفاصل، بهویژه زانو افزایش میدهد.
۳. وراثت
این مورد در برگیرندهی جهشهای ژنتیکی است که ممکن است فرد را با احتمال بالاتری از ابتلا به آرتروز زانو مواجه کند. همچنین ممکن است به خاطر ناهنجاریهای ارثی در شکل استخوانهای اطراف مفصل زانو باشد.
۴. جنسیت
زنان ۵۵ سال به بالا بیشتر از مردان احتمال دارد به آرتروز زانو مبتلا شوند.
۵. آسیبهای فشاری تکرار شونده
این آسیبها معمولا در نتیجهی نوع شغل فرد ایجاد میشود. افرادی که مشاغل خاص دارند و فعالیت زیاد یدارند که میتواند بر مفصل فشار وارد کند، مانند زانو زدن، در حالت اسکوات نشستن، یا بلند کردن چیزهای سنگین، بیشتر احتمال دارد به آرتروز زانو مبتلا شوند زیرا فشار مداومی بر این مفصل وارد میشود..
۶. ورزشکاران
ورزشکاران رشتههایی مانند فوتبال، تنیس، یا دو مسافت ممکن است ریسک بالاتری در ابتلا به آرتروز زانو داشته باشند. به این معنی که بهتر است ورزشکاران از وارد شدن جراحت به زانو مراقبت کنند. بااین حال، مهم است به این موضوع توجه داشته باشید که تمرینات متوسط معمول به تقویت مفاصل میپردازند و میتوانند خطر آرتروز را کاهش دهند. در واقع، ضعیف بودن عضلات اطراف زانو میتوانند به آرتروز بیانجامند.
۷. بیماریهای دیگر
افرد مبتلا به آرتریت روماتوئید، که دومین رایج ترین نوع آرتریت است، بیشتر به آرتروز دچار می شوند. افراد مبتلا به اختلالات متابولیک خاص، مانند بالا بودن بیش از حد آهن یا افزایش هورمون رشد، نیز ریسک بالاتری از ابتلا به آرتروز دارند.
نشانههای آرتروز زانو
نشانهها و علائم آرتروز میتوانند موارد ذیل را شامل شوند:
۱. دردی که با فعالیت افزایش مییابد ولی با استراحت بهتر میشود.
۲. ورم
۳. حس گرما در مفصل
۴. سفتی زانو، به ویژه در صبح یا زمانی که مدتی در حالت نشسته باشید
۵. کاهش تحرک زانو، دشواری در زمان نشستن روی صندلی یا در خودرو، استفاده از پلهها یا پیادهروی
۶. صدا دادن زانوها در زمان حرکت
نحوه تشخیص آرتروز زانو
تشخیص آرتروز زانو با آزمایش فیزیکی توسط دکتر مشخص میشود. پزشکتان به سابقهی پزشکیتان توجه میکند و نشانهها را در نظر میگیرد. به چیزهایی که موجب تشدید درد یا تسکین آن میشوند دقت کنید، این موارد در تشخیص آرتروز به پزشک کمک میکند. بررسی کنید آیا در خانوادهتان سابقه ابتلا به آرتروز وجود داشته است. ممکن است پزشکتان به آزمایشات بیشتری بپردازد، از جمله:
– اشعه ایکس، که آسیبهای استخوان و غضروف و همچنین زوائد استخوانی را نشان میدهد
– اسکن تصویر برداری تشدید مغناطیسی (MRI)
ممکن است زمانیکه اشعه ایکس پاسخ روشنی برای درد مفصل ارائه ندهد یا زمانیکه اشعه ایکس بررسی بافتهای دیگر را از نظر آسیب پیشنهاد کند، آنگاه از MRI استفاده میشود. ممکن است پزشکان از آرمایش خون برای پی بردن به دیگر مشکلاتی که ممکن است ایجاد درد کنند، استفاده کنند، مانند آرتریت روماتوئید، نوعی از آرتریت که به واسطهی اختلال در سیستم ایمنی ایجاد میشود.
درمان آرتروز زانو
اهداف اصلی درمان آرتروز زانو این است که درد تسکین یابد و تحرکپذیری زانو بازگردد. طرح درمانی آرتروز زانو معمولا تلفیقی از موارد ذیل است.
۱. کم کردن وزن
پایین آوردن وزن حتی به اندازهی کم میتواند کاهش قابل توجهی در درد زانوی ناشی از آرتروز ایفا کند.
۲. ورزش کردن
تقویت کردن عضلات اطراف زانو موجب پایدارتر شدن زانو و کاهش درد میشود. تمرینات کششی کمک میکند تحرک و انعطافپذیری مفصل زانو بازگردد.
۳. مسکنهای درد و داروهای ضد التهاب
این این داروها شامل داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن، یا سدیوم ناپروکسن است. از داروهایی که بدون نسخه به فروش میرسند بدون مشورت با پزشک بیش از ۱۰ روز استفاده نکنید. مصرف طولانی مدت آنها احتمال بروز عوارض جانبی را افزایش میدهد. اگر داروهای بدون نسخه دردتان را تسکین ندادند، ممکن است پزشکتان نسخهای برایتان تجویز کند که از داروهای ضد التهاب یا دیگر داروهای تسکین دهنده درد استفاده کنید.
۴. تزریق کورتیکواستروئید و اسید هیالورونیک در زانو
استروئیدها داروهای ضد التهاب قدرتمندی هستند. اسید هیالورونیک معمولا بهعنوان یک نوع مایع روان کننده در مفاصل وجود دارد.
۵. درمانهای جایگزین
برخی درمانهای جایگزین که ممکن است مؤثر باشند عبارتند از کرمهای موضعی با کپسایسین، طب فشاری، یا مکملها، از جمله گلوکزامین و کندروایتین یا اس-ادنوزیل متیونین.
۶. استفاده از ابزارهایی مانند براکت
دو نوع بارکت وجود دارد: براکتهای “کاهش دهنده بار”، که وزن را از اطراف زانوی مبتلا به آرتریت دور میکند؛ و براکتهای “حمایتی” که از کل زانو حمایت میکنند.
۷. درمانهای فیزیکی و شغلی
اگر با فعالیتهای روزانه مشکل دارید، درمان فیزیکی یا شغلی میتواند به شما کمک کند. درمانگرهای فیزیکی راههایی را به شما آموزش میدهند تا عضلاتتان را تقویت کنید و انعطافپذیری مقاصلتان را افزایش دهید. درمانگرهای شغلی راههایی را به شما آموزش میدهند تا فعالیتهای معمول روزانهتان را مانند کارهای خانه، بدون درد انجام دهید.
۸. جراحی
زمانیکه درمانهای دیگر تأثیری نداشته باشند، جراحی یک گزینهی خوب است.
آیا جراحی برای درمان آرتروز زانو انجام میشود؟
اگر پزشک شما بخواهد آرتروز زانوی شما را با جراحی درمان کند، گزینههای پیش روی او عبارتند از استئوتومی یا استخوانبری، آرتروسکپی یا درون بینی مفصل و مفصل سازی.