درمان زخم معده با موارد خانگی و درمان خانگی ثابت شده و علمی زخم معده و درمان با آب کلم و شیرین بیان و رفع زخم معده با عسل و درمان زخم معده با فلفل و زردچوبه.
زخم ها جراحاتی هستند که میتوانند در بخش های متفاوت بدن ایجاد شوند
زخم معده در پوشش معده ایجاد شده و بسیار شایع است. این زخم بین ۲٫۴ تا ۶٫۱% از جمعیت را تحت تاثیر قرار میدهد.
عوامل متنوعی میتوانند تعادل محیط معده شما را بر هم زده و موجب ایجاد زخم معده شوند. متداول ترین عامل عفونت ناشی از باکتری هلیکوباکتر پیلوری است.
دیگر علل شایع زخم معده عبارتند از استرس، سیگار کشیدن، مصرف بیش از حد الکل و استفاده بیش از حد از داروهای ضد التهاب مانند آسپرین و ایبوپروفن.
درمان های مرسوم برای زخم معده معمولا داروهایی هستند که عوارض جانبی منفی مانند سردرد و اسهال ایجاد میکنند.
به همین علت، علاقه به درمان های جایگزین در حال افزایش بوده و مورد توجه پزشکان و افراد مبتلا به زخم های گوارشی قرار گرفته اند.
در این مقاله ۹ درمان طبیعی زخم معده را که توسط شواهد علمی مورد حمایت قرار گرفته اند، ارائه کرده ایم.
انواع درمان خانگی زخم معده
۱-آب کلم
کلم یکی از درمان های طبیعی معروف برای زخم معده است. این گیاه پیش از در دسترس قرار گرفتن آنتی بیوتیک ها جهت درمان زخم معده، برای دهه ها مورد استفاده پزشکان بوده است.
کلم سرشار از ویتامین ث است، آنتی اکسیدانی که به پیشگیری از عفونت های هلیکوباکتر پیلوری و درمان آن ها کمک میکند. این عفونت ها شایع ترین علت زخم معده هستند.
در واقع، تعداد زیادی از پژوهش های انجام گرفته روی حیوانات نشان داده اند که آب کلم در درمان طیف وسیعی از زخم های گوارشی و پیشگیری از آن ها موثر است، از جمله زخم های معده.
در انسان ها، پژوهش های اولیه نشان داده است که خوردن روزانه آب کلم تازه به بهبود زخم های معده کمک کرده و از درمان های مرسوم زخم معده، اثربخشی بیشتری دارد.
در یک پژوهش، به ۱۳ فرد مبتلا به زخم های معده و زخم های گوارشی فوقانی، در طول روز حدود یک لیتر (۹۴۶ میلی لیتر) آب کلم تازه داده شد.
درمان پس از ۱۳ روز
به طور متوسط، زخم های گوارشی این بیماران پس از ۷ تا ۱۰ روز، درمان شدند. این میزان ۳٫۵ تا ۶ برابر سریع تر از زمان بهبودی گزارش شده در پژوهش های قبلی در بیمارانی بود که از درمان های مرسوم استفاده کرده بودند.
در یک پژوهش دیگر، همین مقدار آب کلم تازه به ۱۰۰ بیمار مبتلا به زخم معده داده شد، در اکثر این بیماران درمان مرسوم بی نتیجه بوده است. ۸۱% از این بیماران طی یک هفته هیچ علایمی نداشتند.
با این حال، پژوهشگران هنوز ترکیباتی که باعث تسریع بهبودی میشوند را شناسایی نکرده اند.
به علاوه، هیچ یک از پژوهش های اولیه گروه دارونمای مناسب نداشتند، که باعث شده است درباره این که آیا آب کلم سبب بهبود افراد شده است یا خیر، مطمئن نباشیم.
خلاصه
آب کلم حاوی ترکیباتی است که میتواند به پیشگیری از زخم معده و درمان آن کمک کند. کلم همچنین سرشار از ویتامین ث است که اثرات محافظتی مشابهی دارد.
۲-شیرین بیان
شیرین بیان یک ادویه بومی در آسیا و مدیترانه برای درمان خانگی زخم معده است.
این ادویه از گیاه شیرین بیان بدست می آید و یک گیاه دارویی است که برای درمان بسیاری از بیماری ها مورد استفاده قرار میگیرد.
برخی پژوهش ها نشان داده اند که ریشه شیرین بیان دارای ویژگی های پیشگیری کننده و درمان کننده زخم معده است.
برای مثال، شیرین بیان میتواند معده و روده ها را تحریک کند تا مخاط بیشتری تولید کنند، این به محافظت از پوشش معده کمک میکند. موکوس بیشتر میتواند به تسریع فرایند بهبود و کاهش درد مرتبط با زخم کمک کنید.
پژوهشگران همچنین اعلام کرده اند که ترکیبات خاص یافت شده در شیرین بیان میتواند به پیشگیری از رشد هلیکوباکتر پیلوری کمک کند. با این حال، عموما در پژوهش ها از شکل مکمل این ترکیبات استفاده شده است.
بنابراین، مشخص نیست که برای بدست آوردن این اثرات مثبت، چه اندازه از ریشه شیرین بیان خشک شده باید مصرف شود.
ریشه خشک شده شیرین بیان را نباید با شیرینی ها یا شکلات هایی که با طعم شیرین بیان هستند اشتباه گرفت. شکلات شیرین بیان اثرات مشابه با ریشه خشک شده شیرین بیان را نداشته و عموما حاوی قند زیادی است.
به علاوه، برخی پژوهش ها هیچ اثری را گزارش نکرده اند، بنابراین استفاده از شیرین بیان برای درمان زخم معده ممکن است برای همه موثر نباشد.
شیرین بیان همچنین ممکن است با داروهای خاصی تداخل ایجاد کرده و باعث بروز عوارض جانبی ای چون درد عضلانی یا بی حسی در اندام ها گردد. پیش از افزایش شیرین بیان در رژیم غذایی خود حتما با پزشک مشورت نمایید.
خلاصه:
شیرین بیان میتواند از زخم معده در برخی افراد پیشگیری کرده و با آن مبارزه نماید.
۳-عسل
عسل یک ماده غذایی غنی از آنتی اکسیدان برای درمان خانگی زخم معده است که فواید زیادی را برای سلامتی به همراه دارد. از جمله این فواید میتوان به بهبود سلامت چشم و کاهش ریسک بیماری های قلبی، سکته و حتی انواع خاصی از سرطان اشاره نمود.
عسل همچنین به پیشگیری از ایجاد بسیاری از زخم ها از جمله زخم های گوراشی کمک کرده و بهبود آن ها را تسریع میکند.
به علاوه، دانشمندان باور دارند که ویژگی های ضد باکتریایی عسل میتواند به مبارزه با هلیکوباکتر پیلوری، شایع ترین علت زخم های معده، کمک کند.
تعداد زیادی از پژوهش های انجام گرفته روی حیوانات از قابلیت عسل برای کاهش ریسک ایجاد زخم ها، و کاهش زمان بهبودی آن ها، حمایت کرده اند. با این حال نیاز به انجام پژوهش روی انسان ها وجود دارد.
خلاصه
مصرف منظم عسل میتواند به پیشگیری از زخم ها، به ویژه زخم های ایجاد شده توسط عفونت های هلیکوباکتر پیلوری کمک کند.
۴-سیر
سیر یکی دیگر از مواد غذایی دارای ویژگی های ضد میکروبی و ضد باکتریایی برای درمان خانگی زخم معده است.
پژوهش های انجام گرفته روی حیوانات نشان میدهند که عصاره سیر میتواند بهبود زخم ها را تسریع کرده و حتی احتمال ایجاد آن ها را کاهش دهد.
پژوهش های انجام شده در آزمایشگاه، روی حیوانات و روی انسان ها، همه نشان داده اند که عصاره سیر میتواند به پیشگیری از رشد هلیکوباکترپیلوری – شایع ترین علت زخم های گوراشی – کمک کند.
در پژوهشی که اخیرا انجام شده است، خوردن دو حبه سیر خام در روز به مدت سه روز به طور معناداری به کاهش فعالیت باکتری ها در پوشش معده بیمارانی که به عفونت هلیکوباکتر پیلوری مبتلا هستند، کمک کرد.
با این حال، همه پژوهش ها قادر به تولید این نتایج نبودند و پیش از هرگونه نتیجه گیری قطعی به پژوهش های بیشتری نیاز داریم.
خلاصه:
سیر دارای ویژگی های ضد میکروبی و ضد باکتریایی است و میتواند به پیشگیری از ایجاد زخم ها یا درمان سریع تر آن ها کمک کند. با این حال، به پژوهش های بیشتری نیاز است.
۵-زردچوبه
زردچوبه یک ادویه جنوب آسیایی برای درمان خانگی زخم معده است که در بسیاری از غذاهای هندی مورد استفاده قرار میگیرد. این ادویه به آسانی با رنگ زردش قابل شناسایی است.
کورکومین، ماده فعال زرچوبه، دارای ویژگی های پزشکی است.
این ویژگی ها از بهبود عملکرد رگ های خونی تا کاهش التهاب و ریسک بیماری های قلبی متغیر است.
اخیرا ویژگی های ضد زخم کورکومین مورد پژوهش قرار گرفته است.
به نظر میرسد این ماده پتانسیل درمانی بالایی دارد، به ویژه در پیشگیری از آسیب های ایجاد شده توسط عفونت هلیکوباکتر پیلوری. این ماده میتواند به افزایش ترشح مخاط، که در محافظت از پوشش معده در برابر مواد تحریک کننده موثر است، کمک کند.
پژوهش های محدودی روی انسان ها انجام شده است. در یک پژوهش به ۲۵ شرکت کننده ۶۰۰ میلی گرم زردچوبه، پنج بار در روز، داده شد.
چهار هفته بعد، زخم های ۴۸% از شرکت کنندگان بهبود یافته بود. پس از دوازده هفته، ۷۶% از بیماران فاقد زخم بودند.
در یک پژوهش دیگر، به افرادی که دارای عفونت هلیکوباکتر پیلوری بودند ۵۰۰ میلی گرم زردچوبه، چهار بار در روز، داده شد.
پس از چهار هفته درمان، ۶۳% از بیماران فاقد زخم بودند. پس از هشت هفته، این میزان به ۸۷% افزایش یافت.
با این حال، در هیچ یک از این پژوهش ها گروه دارونما وجود نداشت، این امر باعث میشود نتوانیم از این که علت بهبود زخم ها زردچوبه بوده است یا خیر، مطمئن باشیم. بنابراین، به پژوهش های بیشتری نیاز است.
خلاصه:
کورکومین، ترکیب فعال زردچوبه، میتواند از پوشش معده محافظت کرده و به بهبود زخم ها کمک کند. با این حال، به پژوهش های بیشتری نیاز است، به ویژه روی انسان ها.
۶-مصطکی
مصطکی صمغی است که از درخت پسته مصطکی گرفته میشود و برای درمان خانگی زخم معده کاربرد دارد.
از دیگر نام های متداول مصطکی میتوان به آدامس عربی، آدامس یمنی و اشک خیوس اشاره کرد.
درخت مصطکی عموما در مناطق مدیترانه ای رشد میکند و شیره آن را میتوان خشک کرد تا به تکه هایی از صمغ شفاف و شکننده تبدیل شود.
زمانی که این صمغ جویده میشود به آدامس سفید رنگ کدری با طعمی شبیه به کاج تبدیل میشود.
مصطکی در پزشکی باستانی برای درمان مشکلات گوارشی متفاوت از جمله زخم معده و بیماری کرون مورد استفاده قرار میگرفت.
به تازگی، در پژوهش های انجام گرفته روی حیوانات گزارش شده است که این ماده میتواند به عنوان درمان طبیعی زخم های گوارشی عمل کند.
به علاوه، پژوهشی روی ۳۸ فرد مبتلا به زخم معده نشان داده است که مصرف روزانه ۱ گرم مصطکی در مقایسه با دارونما، منجر به ۳۰ درصد کاهش بیشتر در علائم زخم معده میشود.
نقش مصطکی
پس از دو هفته، زخم معده در ۷۰% از شرکت کنندگان گروهی که مصطکی مصرف کردند و تنها در ۲۲% از آن هایی که در گروه دارونما قرار داشتند، درمان شد.
به نظر میرسد مصطکی فعالیت ضدباکتریایی بر علیه هلیکوباکتر پیلوری نیز دارد.
در پژوهشی که اخیرا صورت گرفته است، مصرف ۳۵۰میلی گرم آدامس مصطکی سه بار در روز به مدت ۱۴ روز عفونت هلیکوباکتر پیلوری را ۷ تا ۱۵% موثرتر از درمان های مرسوم، از بین برد.
با وجودی که این یافته ها در همه پژوهش های صورت گرفته در سراسر جهان مشاهده نشده است، مصرف طولانی مدت مصطکی ضرری به همراه ندارد. بنابراین، ارزش امتحان کردن را دارد.
مصطکی را میتوانید در اکثر فروشگاه های سلامتی به شکل آدامس یا مکمل پودری پیدا کنید.
خلاصه
مصطکی یک داروی ضد زخم سنتی است که میتواند به کاهش علائم و افزایش سرعت بهبود زخم معده کمک کند. این ماده ضرری ندارد اما اثرات آن میتواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
۷-فلفل تند
این باور میان افراد مبتلا به زخم معده وجود دارد که مصرف مکرر مقدار زیادی از فلفل قرمز میتواند موجب ایجاد زخم معده شود.
در واقع، اغلب به افراد مبتلا به زخم معده توصیه میشود مصرف فلفل تند خود را محدود کرده یا به کلی از آن پرهیز کنند.
با این حال، اخیرا پژوهشی نشان داده است که این فلفل ها سبب ایجاد زخم های گوارشی نشده و شاید به درمان خانگی زخم معده نیز کمک کنند.
علت این امر آن است که فلفل های تند حاوی کسپایسین هستند، ماده فعالی که تولید اسید را در معده کاهش داده و جریان خون به پوشش معده را افزایش میدهد. هر دو این عوامل به پیشگیری اززخم ها یا درمان آن ها کمک میکنند.
کسپایسین
کسپایسین یافت شده در فلفل های تند میتواند به افزایش تولید مخاط، که پوشش معده را پوشانده و از آن دربرابر جراحات محافظت میکند، کمک کند.
اکثر پژوهش های انجام شده روی حیوانات، اما نه همه آن ها، اثرات مفید این ماده را نشان داده اند. با این حال، پژوهش های زیادی روی انسان ها انجام نشده است.
همچنین، توجه داشته باشید که پژوهش های انجام شده روی حیوانات به جای خود فلفل تند از مکمل های کسپایسین استفاده کرده اند. حداقل در یک پژوهش، این مکمل ها سبب درد شدید تر معده در برخی افراد شدند.
بنابراین، بهتر است از خود این ماده غذایی استفاده شود و مصرف آن بر اساس تحمل فرد تنظیم گردد.
خلاصه:
بر خلاف باور عمومی، مصرف منظم فلفل های تند میتواند به حفاظت دربرابر زخم معده و حتی تسریع بهبود آن کمک کند. با این حال، به پژوهش های بیشتری نیاز است، به ویژه روی انسان ها.
۸-آلوئه ورا
آلوئه ورا گیاهی برای درمان خانگی زخم معده است که بیشتر در صنایع آرایشی، دارویی و غذایی کاربرد دارد و شهرت آن عمدتا به علت خواص ضدباکتریایی و ترمیم کننده پوست است.
آلوئه ورا میتواند درمان موثری برای زخم معده نیز باشد.
در یک پژوهش، مصرف آلوئه ورا به طور معناداری میزان اسید معده تولید شده در موش های مبتلا به زخم معده را کاهش داد.
در پژوهش دیگری روی موش ها، آلوئه ورا در مقایسه با امپرازول، داروی متداولی برای درمان زخم معده، اثرات درمانی بیشتری نشان داد.
با این حال، پژوهش های زیادی روی انسان ها صورت نگرفته است. در یک پژوهش، نوشیدن كنسانتره آلوئه ورا به صورت موفقیت آمیزی ۱۲ بیمار مبتلا به زخم معده را درمان نمود.
مصرف آنتی بیوتیک و آلوئه ورا
در پژوهش دیگری، مصرف آنتی بیوتیک به همراه ۱٫۴ میلی گرم/پوند (۳ میلی گرم/کیلوگرم) آلوئه ورا به صورت روزانه به مدت شش هفته در درمان زخم معده و کاهش سطوح هلیکوباکتر پیلوری به اندازه داروهای مرسوم موثر بود.
مصرف آلوئه ورا عموما بی ضرر بوده و پژوهش های مذکور نتایج نوید بخشی نشان داده اند. با این حال، به پژوهش های بیشتری روی انسان ها نیاز است.
خلاصه:
آلوئه ورا میتواند درمان آسان و کم عوارضی برای زخم معده باشد. با این حال، نیاز به پژوهش های بیشتر روی انسان ها وجود دارد.
۹-پروبیوتیک ها
پروبیوتیک ها ارگانیسم های زنده ای هستند که اثرات زیادی روی سلامت افراد به همراه دارند و برای درمان خانگی زخم معده کاربرد دارند.
فواید پروبیوتیک ها از بهبود سلامت ذهنی تا سلامت گوارشی، و پیشگیری از زخم معده و مبارزه با آن، متغیر است.
با وجودی که نحوه عمل پروبیوتیک ها هنوز مورد بررسی است، به نظر میرسد تولید مخاط را، که با پوشاندن پوشش معده از آن محافظت میکند، افزایش میدهند.
بخوانید: رژیم غذایی برای درمان زخم معده : مواد غذایی مفید برای درمان زخم معده
احتمالا پروبیوتیک ها شکل گیری رگ های خونی جدید را نیز افزایش میدهند، که انتقال ترکیبات درمانی را به محل زخم ممکن ساخته و فرایند درمان را سرعت میبخشد.
جالب است که پروبیوتیک ها میتوانند در پیشگیری از عفونت های هلیکوباکتر پیلوری نقش مستقیم داشته باشند.
به علاوه، ظاهرا این باکتری های مفید اثربخشی درمان های مرسوم را تا حدود ۱۵۰% افزایش داده، و در عین حال اسهال و دیگر عوارض جانبی آنتی بیوتیک ها را تا ۴۷% کاهش میدهند.
هر سهم ازغذاهای غنی از پروبیوتیک نسبت به مکمل ها، اجتماعات باکتریایی کمتری تشکیل میدهند، اما به هر حال ارزش اضافه کردن به رژیم غذایی را دارند.
از منابع پروبیوتیک ها میتوان به ترشی سبزیجات، تمپه، میسو، کفیر، کیمچی، کلم ترش و کامپوچا اشاره کرد.
خلاصه
پروبیوتیک ها میتوانند به پیشگیری از زخم های گوارشی و درمان آن ها کمک کنند. این مواد همچنین اثربخشی داروهای درمان زخم معده را نیز افزایش داده و عوارض جانبی آن ها را کاهش میدهند.
غذاهایی که باید برای درمان خانگی زخم معده از آن ها پرهیز کنید
همانطور که بعضی غذاها میتوانند به پیشگیری از شکل گیری زخم های گوارشی یا تسریع بهبودی آن ها کمک کنند، برخی مواد غذایی نیز اثر کاملا متفاوتی به همراه دارند.
افرادی که میخواهند زخم معده خود را درمان کرده یا از ایجاد زخم معده جلوگیری کنند باید به حداقل رساندن مصرف مواد غذایی زیر را در نظر داشته باشند:
شیر
با وجودی که زمانی شیر برای کاهش اسیدیته معده و بهبود درد آن توصیه میشد، پژوهش جدیدی نشان داده است که شیر ترشح اسید معده را افزایش می دهد و افراد مبتلا به زخم معده باید از مصرف آن پرهیز نمایند.
الکل
مصرف الکل میتواند به معده و دستگاه گوارشی آسیب زده و احتمال ایجاد زخم ها را افزایش دهد.
قهوه و نوشیدنی های بدون الکل
قهوه و نوشیدنی های بدون الکل، حتی اگر فاقد کافئین باشند، میتوانند تولید اسید معده را، که میتواند پوشش معده را تحریک کند، افزایش دهند.
غذاهای تند و چرب
غذاهای بسیار تند یا بسیار چرب میتوانند در برخی افراد احساس تحریک پذیری ایجاد کنند. فلفل های تند استثنا هستند و مصرف آن ها باید بر اساس تحمل شخصی تنظیم شود.
علاوه بر پرهیز از مواد غذایی مذکور، داشتن وعده های غذایی کوچک به صورت منظم، میان وعده ها، آهسته غذا خوردن و جویدن کامل غذا میتواند به کاهش درد و افزایش سرعت بهبودی کمک کند.
همچنین، پرهیز از سیگار کشیدن و کاهش استرس دو روش مفید ضد زخم معده هستند.
خلاصه:
برخی غذاها میتوانند احتمال ایجاد زخم ها را افزایش داده و فرایند بهبود آن ها را کند سازند. مصرف این مواد غذایی باید توسط افرادی که مستعد زخم معده یا مبتلا به آن هستند، به حداقل برسد.
سخن پایانی
زخم معده بیماری شایع و آزار دهنده ای است.
درمان های طبیعی زخم معده که در بالا ذکر شد میتوانند به پیشگیری از ایجاد زخم های معده کمک کرده و درمان آن ها را تسهیل کنند. در برخی موارد، این درمان ها میتوانند اثربخشی درمان مرسوم زخم معده را افزایش داده و شدت عوارض جانبی آن را کاهش دهند.
توجه داشته باشید که در اکثر موارد، این که آیا درمان های طبیعی به اندازه درمان مرسوم موثر هستند یا خیر، مشخص نیست.
بنابراین، افرادی که از زخم های گوارشی رنج میبرند باید پیش از درمان سر خود، با پزشک مشورت نمایند.