هر سال، ۶ تا ۱۲ میلیون کودک در سراسر جهان به شپش سر مبتلا می‌شوند، و تمام آنها نیز تمام تلاش‌شان را برای خلاص شدن از شر آنها و درمان شپش سر انجام می‌دهند. حشره‌کش‌های تجویز شده برای رفع شپش سر ممکن است سمی باشند و داروهایی که بدون نسخه به فروش می‌رسند نتیجه‌ای نداشته باشند.
بزرگترین مشکل کنونی این است که درمان شپش‌ها به داروهای بدون نسخه و رایج، مقاوم شده‌اند.
ما در این نوشتار شنا را با درمان‌های خانگی آشنا می‌کنیم تا از شر شپش سر خلاص شوید.
۱. آرام باشید
نخستین نکته این است که آرام باشید، یک نفس عمیق بکشید و نترسید. درست است که فکر کردن به آن وحشتناک است، ولی واقعا برای سلامتی مضر نیستند.
بهتر است جنگ با شپش‌ها را یک جنگ همه‌جانبه ببینید. باید از تکنیک‌هایی استفاده کنید که نه تنها شپش‌های بالغ، بلکه تخم‌های آنها را نیز، که به مو می‌چسبند، از بین ببرد.
باید آماده باشید که هفته‌ها یا ماه‌ها با آنها مقابله کنید زیرا ممکن است شپش سر مجددا ظاهر شود زیرا ممکن است یک تخم شپش از دست‌تان در برود یا دوباره در معرض شپش قرار بگیرند.
۲. شانه کردن و کندن دانه دانه شپش‌ها
اصل طلایی از بین بردن شپش سر، شانه کردن است. شما باید این کار را همراه با تمام روش های درمانی شپش سر انجام دهید. شما باید مو را بخش به بخش با یک شانه‌ی مخصوص (که می‌توانید از داروخانه خریداری کنید) شانه بزنید تا شپش سر و رشک را بردارید.
۳. پیرترین (Pyrethrins)
پیرِترین، ماده‌ی فعال موجود در شامپوی Rid و محصولات مشابهی است که بدون نسخه به فروش می‌رسند، از گل‌های داوودی تهیه می‌شود که دارای ترکیب طبیعی حشره‌کش به نام پیرترین است. پیرِترین به سیستم‌های عصبی شپش‌های زنده حمله می‌کند ولی همیشه تاثیرگذار نیست زیرا برخی از شپش‌ها نسبت به آن مقاوم شده‌اند.
این محصول را روی موی خشک استعمال کنید، ۱۰ دقیقه صبر کنید، آب اضافه کنید تا کف کند و در نهایت شستشو دهید. شانه کنید تا تخم شپش‌ها از بین برود. استعمال مجدد این محصول برای کشتن موجودات زنده‌ی باقیمانده، ۷ تا ۱۰ روز بعد توصیه می‌شود. مراقب واکنش‌های آلرژیک باشید.
۴. روغن زیتون
این ماده آشپزخانه‌ای یک عامل خفه‌کننده‌ی بسیار عالی است. وقتی این روغن به حفره تنفسی شپش وارد شود خفه می‌شود و می‌میرد، ولی لازم است در طول شب استعمال شود و سپس یک کلاه حمام بگذارید، این امر به این دلیل است که شپش می‌تواند تا چند ساعتبدون نفس کشیدن زنده بماند. همچنین باید موها را شانه کنید تا رشک‌ها را از بین ببرید ولی روغن زیتون باعث شل شدن آنها از ساقه مو می‌شود.
۵. لوسیون پرمترین ۱٪
پرمترین، ماده‌ی فعال موجود در محصولات بدون نسخه مانند نیکس است و یک نسخه‌ی مصنوعی از پیرترین است. پرمترین به همان شیوه‌ی پیرترین به شپش‌های زنده حمله می‌کند، هرچند گزارش‌هایی مبنی بر مقاوم شدن شپش‌ها به این دارو نیز موجود است. احتمال بروز واکنش‌های آلرژیک در اثر استفاده از این محصول وجود دارد.
روی موهای مرطوب و شامپو زده شده (ولی نه حالت دهنده)، از این لوسیون به میزان زیاد استفاده کنید. اجازه بدهید به مدت ۱۰ دقیقه روی سرتان بماند، سپس موها را آبکشی کنید و با استفاده از شانه مخصوص، شانه کنید. اگر شپش زنده دیدید، ۷ روز یا بیشتر پس از درمان اولیه، این روش را مجددا تکرار کنید.
۶. سشوار
طبق مطالعه‌ای که در این زمینه انجام شد، روش هوای گرم در از بین بردن تخم شپش بسیار مؤثر است، ولی در از بین بردن شپش زنده زیاد تأثیری ندارد. در این مطالعه سشوارهای کلاهک‌دار تقریبا ۸۹٪ از رشک‌ها را از بین برد ولی تنها ۱۰٪ از شپش‌های زنده را از بین برد، در حالی که سشوارهای جدید با جریان هوای گرم و مستقیم تقریبا ۹۸٪ از تخم‌ها و ۵۵٪ از شپش‌ها را از بین برد. پس، برای این‌که شانس از بین بردن این حشرات ریز را افزایش دهید بهتر است روی موهای تازه شسته شده سشوار بگیرید. ولی به خاطر داشته باشید پس از استفاده از یک روش شیمیایی برای از بین بردن شپش‌ها، هرگز از سشوار استفاده نکنید چرا که ممکن است برخی از این محصولات حاوی مواد قابل اشتعال باشند.
۷. اسپینوساد
این لوسیون تجویزی حاوی اسپینوساد است، یک حشره‌کش طبیعی که از باکتری‌های یافت شده در خاک به دست آمده است. این محصول در ژانویه‌ی ۲۰۱۱ برای استفاده بیماران ۴ سال به بالا مورد تأیید واقع شد.
این مایع را روی تمام مو، از ریشه تا نوک مو، بزنید، حتما مراقب باشید روی موهای خشک از این ماده استفاده کنید. اجازه دهید ۱۰ دقیقه بماند، سپس موها را بشویید و شانه کنید تا رشک‌ها از آن جدا شوند. عوارض جانبی شایع این ماده عبارتند از: تحریک چشم و پوست.
۸. غوطه‌ور کردن موها در آب
شما می‌توانید با غوطه‌ور کردن مو در آب، شپش‌ها را غرق کنید. ولی این احتمال وجود دارد که تأثیر چندانی نداشته باشد. گزارش‌های مختلف نشان می‌دهند که شپش‌ها می‌توانند به مدت چندین ساعت در حالت غرقه‌سازی کامل زنده بمانند. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها در ایالات متحده می‌گوید حتی آب حاوی کلر داخل استخر نیز نمی‌تواند شپش‌ها را بکشد.
۹. ایفرمکتین
این لوسیون در ماه فوریه‌ی ۲۰۱۲ مورد تایید واقع شد. لوسیون ایفرمکتین ۰.۵٪ از باکتری‌های موجود در خاک گرفته می‌شود. این محصول شپش را فلج می‌کند و شپش‌ها و تخم‌های‌شان را از بین می‌برد. از این محصول می‌توان برای کودکان بالای ۶ ماه استفاده کرد. در آزمایشات بالینی، تقریبا سه چهارم بیماران، دو هفته بعد از درمان، یعنی یک مرتبه استعمال این محصول (بدون شانه کردن)، عاری از شپش بودند. کمتر از ۱٪ از این افراد به عوارض جانبی مانند تحریک چشم و پوست مبتلا شدند.
این لوسیون را روی موی خشک و پوست سر استفاده کنید و پس از ۱۰ دقیقه بشویید.
۱۰. ژل حالت دهنده مو / ژله پترولیوم
برای استفاده از ژل‌های حالت‌دهنده‌ی مو یا ژله پترولیوم (وازلین) برای از بین بردن شپش سر تحقیقات زیادی وجود ندارد، هرچند بسیاری از مادران آن را مانند روغن زیتون بسیار مؤثر می‌دانند. چسبندگی آن احتمالا موجب خفه شدن شپش می شود چرا که حفره‌های تنفسی آنها را مسدود می‌کند.
یک مطالعه انجام شده در این زمینه نشان داد که ژل مو بهتر از سایر درمان‌های خانگی اثر می کند. بااین‌حال، انجمن ملی شپش هشدار می‌دهد که ممکن است وازلین تاثیری بر روی شپش‌ها نداشته باشد و پاک کردن آن نیز کار دشواری است. (شستن ژل حالت‌دهنده مو ساده‌تر و راحت‌تر است.)
روش استفاده: مو و پوست سر را به ژل حالت‌دهنده مو آغشته کنید، و با استفاده از یک کلاه دوش در طول شب سرتان را بپوشانید. صبح روز بعد سرتان را بشویید. موهای‌تان را با شانه مخصوص شپشپ شانه کنید. این کار را یک هفته بعد مجددا تکرار کنید.
۱۱. لوسیون بنزیل الکل ۵٪
این لوسیون تجویزی در سال ۲۰۰۹ به بازار عرضه شد. این محصول با حمله به دستگاه تنفسی شپش، باعث بروز اختناق در شپش‌ها می‌شود (ولی تخم‌ها یا رشک‌ها را از بین نمی‌برد). این روش به دو دوره درمان نیاز دارد. این محصول ممکن است موجب تحریک چشم و پوست شود.
موهای خشک و پوست سرتان را به این لوسیون آغشته کنید. ۱۰ دقیقه صبر کنید و سپس موهای‌تان را در سینک آبکشی کنید. در صورت تمایل می‌توانید پس از آن موهای‌تان را شامپو بزنید. شانه کردن موها با استفاده از شامپوی مخصوص می‌تواند به از بین بردن رشک‌ها و شپش‌های مرده کمک کند.
۱۲. مایونز
افرادی که از این روش استفاده کرده‌اند، مایونز واقعی و پرچرب را پیشنهاد می‌کنند. مایونز را به سرتان بزنید و در طول شب کلاه دوش بگذارید. صبح روز بعد سرتان را شامپو بزنید و شانه بکشید. این کار را یک هفته بعد مجددا تکرار کنید تا شپش‌های باقیمانده نیز از بین بروند.
۱۳. روش “سلفون پیچی”
علیرغم نام این تکنیک، هیچ‌گونه پوشش پلاستیکی در آن وجود ندارد. در این تکنیک، از یک محصول غیر سمی روی موهای خشک استعمال می‌شود، سپس، تا جایی‌که مقدور است موها شانه می‌شوند و سشوار کشیده می‌شود. این کار را در فواصل زمانی یک هفته‌ای ۳ مرتبه تکرار کنید.
۱۴. مایع ظرفشویی
مایع ظرفشویی شپش را نمی‌کشد. ولی به حذف موادی که مادران برای خفه کردن شپش سر استفاده می‌کنند، از جمله روغن سالاد، سس مایونز، ژل مو، و یا وازلین، مفید است.
۱۵. سرکه
برخی افراد بر این باور هستند که سرکه می‌تواند مایع چسبناک ترشح شده توسط شپش ماده را که برای چسبیدن تخم به ساقه مو به کار می‌رود از بین ببرد. این مورد نیز از نظر پزشکی ثابت نشده است. غالبا برای انجام این کار از سرکه سفید به صورت مستقیم یا رقیق شده با آب، استفاده می‌شود.
۱۶. رسیدگی به خانه
از آن جایی‌که شپش تنها یک یا دو روز می‌تواند دور از پوست سر زندگی کند و نمی‌تواند بپرد یا پرواز کند، پس نیازی به پاکسازی کل خانه نیست.
برای جلوگیری از آلودگی مجدد، اقلامی را بشویید که با سر اعضای خانواده مبتلا به شپش دارند در تماس نزدیک بوده‌اند. ملحفه‌ها، کلاه، روسری و حوله‌ها را با آب گرم بشویید و در محیط گرم خشک کنید. شانه‌ها و برس‌ها را در آب بسیار گرم و در ترکیب با مایع شستشو خیس کنید. کف خانه را، بالش‌ها، مبلمان و صندلی‌های ماشین را جارو بکشید. اقلام غیر قابل شستشو را به مدت دو هفته در یک کیسه‌ی مهر و موم شده نگه دارید.
۱۷. پیشگیری
شپش‌ها هم حمله سرهای تمیز را دوست دارند و هم سرهای کثیف را. بنابراین شستشوی مکرر هیچ تضمینی برای پیشگیری از آلوده شدن نیست.
بهترین توصیه برای جلوگیری از ابتلا به شپش این است که از تماس سر به سر اجتناب شود.
۱۸. لوزباستر
این دستگاه مانند یک جارو برقی است که یک نازل برس مانند دارد. لوزباستر هوای گرم را با شدت به سمت ریشه‌ی مو و پوست سر پرتاب می‌کند و به این ترتیب شپش‌ها و تخم آنها خشک می‌شوند.
این درمان تنها توسط اپراتورهای دارای مجوز انجام‌پذیر است. نسبتا ایمن و سریع است و درمان عمومی آن تنها ۳۰ دقیقه زمان می‌برد.
۱۹. لوسیون مالاتیون ۰.۵٪
این حشره‌کش، شپش‌های زنده و مقداری از تخم آنها را از بین می‌برد. ولی این محصول قابل اشتعال است و می‌تواند باعث سوختگی‌های خفیف و درجه‌ی دو شود. به استناد مرکز کنترل بیماری‌ها، این محصول برای کودکان زیر ۶ سال مناسب نیست.
این محصول را روی موهای خشک استعمال کنید، اجازه دهید به مدت ۸ تا ۱۲ ساعت بماند و با قرار گرفتن در معرض هوا خشک شود. هرگز از سشوار استفاده نکنید و موی آغشته به این ماده یا لوسیون را در معرض منابع گرمایی قرار ندهید. قبل از شانه زدن موها، آنها را در سینک شامپو بزنید و آبکشی کنید و برای شستشوی آن زیر دوش یا در وان حمام نروید. پس از گذشت ۷ تا ۹ روز در صورت زنده ماندن شپش‌ها این کار را تکرار کنید.
۲۰. شامپو لیندن ۱٪
این سم عصبی، شپش‌ها و تخم آنها را از بین می‌برد. ولی به سرطان‌زا بودن در انسان مشکوک است. استفاده‌ی بیش از حد یا سوء استفاده از شامپو لیندان می‌تواند موجب بروز عوارض جانبی جدی شود، از جمله تشنج و مرگ. به استناد سازمان غذا و دارو، این محصول حتی زمانی که طبق دستور استفاده می‌شود نیز ممکن است در برخی موارد موجب تشنج در فرد شود.
این محصول از سوی آکادمی پزشکی اطفال آمریکا برای از بین بردن شپش توصیه نمی‌شود و برای کودکان و افراد مسن یا کسانی که کمتر از ۴۹ کیلوگرم وزن دارند توصیه نمی‌شود. این محصول فقط برای کسانی تجویز می‌شود که نتوانسته‌اند شپش را از بین ببرند یا نمی‌توانند سایر روش‌های درمانی را تحمل کنند.
حتما دقت کنید که از این ماده صرفا طبق تجویز پزشک استفاده کنید.
منبع: health