برخی کشورهایی که یورو را پذیرفتند اکنون خودشان را در وضعیتی می‌بینند که قادر نیستند سیاست‌های پولی‌شان را به صورت مستقل مدیریت کنند. برای ایجاد ثبات مالی چه کاری باید انجام داد؟ اساسا، پول جدید از طریق بانک مرکزی اروپا و صندوق بین‌المللی پول وارد یونان و ایرلند شد. این مسئله پرسشی را برانگیخته است مبنی بر این‌که این اقدام‌ها، از سلامت بلند مدت یورو چه پیش بینی کرده‌اند. شاید تاریخ، پاسخ‌هایی برای ما داشته باشد.

۱. پاپیرمارک آلمان (Papiermark)

جمهوری وایمار پس از جنگ جهانی اول اولین کشوری بود که شکست ارز را تجربه کرد. یکی از شروط پیمان ورسای، آلمان را ملزم کرد تا به کشورهای متحد خود غرامت جنگی بپردازد.

وقتی آلمان نتوانست به این بازپرداخت‌ها عمل کند، فرانسه و بلژیک بخش‌هایی از نواحی صنعتی آلمان را اشغال کردند. این امر به دولت آلمان فشار وارد کرد تا برای پرداخت حقوق و بدهی جنگی خود، و تنظیم تورم بالا، اسکناس چاپ کند. وقتی رنتن مارک آلمان (Rentenmark ) برای جایگزینی این ارز عرضه شد، نرخ تسعیر آن ۱ به ازای ۱ تریلیون بود.

۲. پزو آرژانتین

اقتصاد آرژانتین تا زمان تحریم نفتی در اواسط دهه ۱۹۷۰ از رشد بی سابقه‌ای بهره مي‌برد. ناآرامی‌های اجتماعی و سیاسی در پی داشت، و کمبودهای بودجه و داد و ستد تهدیدی مبنی بر شروع یک رکود شدید بودند. دولت، به جای کاهش مخارج و استقراض موقتی از مؤسسات برای پوشش دادن این کمبودها، به اسکناس متوسل شد. کودتای نظامی در سال ۱۹۷۶ موجب سقوط بیشتر اقتصاد و تورم بیشتر شد چرا که ذخیره پولی همچنان بسط می‌یافت. در سال ۱۹۸۲، سرانه ناخالص داخلی در وضعیت سقوط آزاد قرار گرفت و سال به سال ۱۲ درصد سقوط می‌کرد، بدترین وضعیتی که از زمان رکود بزرگ تجربه شده بود. تورم شیوع یافت چرا که عنوان‌بندی اسکناس‌ها با افزودن صفر ادامه داشت تا جایی‌که برای پایدار کردن ارز، پزوی جدید وارد بازار شد. در نهایت، یک پزوی جدید برابر بود با ۱۰۰ میلیارد پزوی اصلی.

۳. دلار زیمباوه

با به استقلال رسیدن این کشور در سال ۱۹۸۰، دلار زیمباوه ۲۵ درصد بالاتر از دلار آمریکا ارزش‌گذاری شد. بااین‌حال، بسیاری از مشکلات به سقوط اقتصاد در سال‌های بعد منجر شد. این مشکلات با تلاش برای کودتای نظامی ترکیب شد که ناپایداری بیشتر و عدم اعتماد به نفس را در سیستم مالی ایجاد کرد. با افزایش مخارج دولت، کنترل دستمزد و قیمت اجرا شد که نقایص بودجه‌ای گسترده ایجاد کرد.

چاپ اسکناس آغاز شد و تورم شیوع یافت. تورم در سال ۲۰۰۴ به ۶۲۴ درصد و در سال ۲۰۰۶ به ۱۷۳۰ درصد رسید. یک سال بعد، تورم به ۱۱،۰۰۰ درصد رسید و این پول با افزایش ۱۰۰ میلیون دلاری عنوان بندی شد. این مورد به سرعت با یک صورتحساب ۵۰۰ میلیون دلاری جایگزین شد که با ۲.۵۰ دلار امریکا برابر بود. در سال ۲۰۰۸، این پول با دلار جدیدی جایگزین شد که برابر بود با ۱۰ میلیارد دلار قدیم.

۴. سل جدید پرو

اصالتا، هدف سرمایه‌گذاری خارجی‌ها بود، پرو به برنامه‌ای رو آورد که هزینه کرد عمومی را بدون طرحی برای مقابله با بدهی‌های ناشی از آن، در دهه ۱۹۸۰ افزایش داد. سیاسیت‌های آزادسازی تجارت، رشد را کاهش داد و تورم خیز برداشت و در نتیجه (ریشه) سرمایه‌گذاری خشکید. دولت در سال ۱۹۸۵، با نرخ تسعیر ۱،۰۰۰ به ۱، سل را با اینتی جایگزین کرد. بزرگ‌ترین عنوان‌بندی صورت حساب جدید، ۱،۰۰۰ اینتی بود. در سپتامبر ۱۹۹۰، تورم ماهیانه به ۴۰۰ درصد رسید و برای مقابله با قیمت‌های ابر تورمی کالاها و خدمات، صورت حساب ۱۰ میلیون اینتی ایجاد شد. تنها شش سال پس از خلق آن، اینتی با نرخ تسعیر ۱ میلیارد به ۱ با نسخه‌ی جدیدی از سل جایگزین شد.

۵. اسکودو (شیلی)

سالوادور آلنده در سال ۱۹۷۰ به عنوان رئیس جمهور شیلی برگزیده شد. یک مارکسیست قسم خورده و عضو حزب سوسیالیست، به بومی سازی صنایع پرداخت و هزینه‌های اجتماعی را برای بازتوزیع سرمایه به فقیران افزایش داد. برای پرداخت هزینه‌های آن، سیاست‌های پولی گسترده‌ای را پذیرفت که در ابتدا رشد اقتصادی ایجاد کرد، ولی موجب افزایش تورم شد. در انتهای سال ۱۹۷۲، تورم به ۶۰۰ درصد رسید. این نرخ در مدت یک سال به ۱،۲۰۰ درصد رسید و دولت، بدهی‌هایش به کشورهای دیگر و بانک‌های بین‌المللی را نکول کرد. دولت آلنده ساقط شد و او خودکشی کرد. در سال ۱۹۸۵ اسکودو با نرخ ۱،۰۰۰ به ۱ جایگزین پزوی جدید شد.

درس‌های گرفته شده

ارز ملی مستثنی از قوانین عرضه و تقاضا نیست، بنابراین، هرچه چاپ اسکناس بیشتر شود، ارزش آن کمتر می‌شود.  با وجود این‌که ممکن است در مواقع اضطرار، گسترش عرضه پول مورد نیاز باشد، وارونه کردن این سیاست در زمان فروکش کردن این اضطرار، بسیار دشوار است.همان‌طور که تاریخ نشان می‌دهد، پیش از برداشتن گام‌های دردناک برای تثبیت ارز و وارونه کردن آسیب‌های اقتصادی، بحران و تورم کنترل نشده‌ای بروز می‌کند.

منبع: investopedia