همه چیز درباره بیماری دست، پا و دهان کودکان یا ویروس HFMD بیماری های دستی پا و دهان بین کودکان که به «HFMD» معروف هستند، به عنوان بیماری مسری با دلایل مختلف ویروسی شناخته می شوند. این بیماری ها به خصوص در نوزادان و کودکان زیر پنج سال بیشتر شایع هستند چرا که سیستم ایمنی آن ها هنوز نمی تواند در برابر بیماری های دست، پا و دهان از این کودکان محافظت کند. با این حال همواره این احتمال وجود دارد که کودکان بزرگ تر و حتی بزرگسالان هم به این نوع از بیماری ها که مخصوص دست، پا و دهان هستند مبتلا شوند. دوره های ابتلای به این بیماری ها معمولا در سه فصل بهار، تابستان و پاییز بیشتر است. بیماری دست، پا و دهان از ویروسی به نام «کوکساکی» می آید. شاید این نام را در صورت مراجعه به پزشک از او بشنوید.

 

بیش تر بخوانید: همه چیز در مورد تاثیر مادران شاغل بر کودکان + راه حل

 

چه کسانی به بیماری HFMD مبتلا می شوند؟

 

HFMD یا همان بیماری های دست، پا و دهان بیشتر روی کودکان و نوزادان تاثیر می گذارند. البته این احتمال وجود دارد که بچه های بزرگ تر هم از این بیماری متاثر شوند. زمانی که فردی به بیماری دست، پا و دهان مبتلا می شود، سیستم ایمنی او به نوعی در برابر ویروسی خاص که سبب این عفونت شده مقاوم می شود. با این حال همچنان احتمال این که کودک به دلایل دیگری به این بیماری مبتلا شود وجود دارد. دلایل دیگر می توانند ویروس های مختلفی باشند که باز هم کودک را به بیماری های دست، پا و دهان مبتلا می کنند.

 

واگیردار است؟

 

کودکان مبتلا به HFMD به خصوص در هفته ابتدایی ابتلا به این بیماری در بالاترین حالت انتقال ویروس به دیگران قرار دارند. هرچند حتی بعد از گذشت هفته اول باز هم این امکان وجود دارد که آن ها ناقل این ویروس باشند، به این ترتیب که ویروس مسری می تواند تا چندین هفته به عنوان ناقل در بدن آن ها باقی بماند. یعنی زمانی که علائم بیماری از بین رفته اند کودک همچنان ناقل ویروس است و به راحتی می تواند شما را غافلگیر کند

 

نشانه های HFMD

 

ویروس HFMD به اشکال مختلف می تواند به دیگران منتقل شود. گاهی ترشحات گلو و بینی، بزاق و مخاط های بدن کودک موجب انتقال آن به دیگران می شود. گاهی ترکیدن تاول و تماس با مایع داخل تاول موجب انتقال آن می شود و گاهی این ویروس از طریق تعویض پوشک بچه و از طریق تماس مستقیم یا غیر مستقیم با مدفوع کودک به دیگران منتقل می شود.برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کوکساکی باید بدانید که چه زمانی برای شست وشوی دست اقدام کنید؛ حتما قبل، بعد و حتی در طول غذا درست کردن مراقب بهداشت دست هایتان باشید و آن ها را خوب بشوییددرمان خاصی برای بیماری های دست، پا و دهان وجود ندارد. تب و درد را می توان با داروهایی که پزشک تجویز می کند کنترل کرد. این داروها می توانند شامل استامینوفن یا ایبوپروفن باشند. ادویل هم از دیگر داروهایی است که برای درمان درد و تب در این ویروس کارساز واقع می شود.

 

 

چطور پیشگیری کنیم؟

 

اگر بیش از یک فرزند دارید و یکی از آن ها به بیماری دست، پا و دهان مبتلا شده باید راه های انتقال ویروس را بشناسید و مانع آن شوید. در عین حال ممکن است فرزند شما با کودک دیگری که به این بیماری مبتلا شده در معاشرت با دیگر بچه ها قرار بگیرد.

 

بیش تر بخوانید: سرماخوردگی کودکان/ ۵ اقدامی که باید هنگام سرماخوردگی کودکان انجام داد

 

بنابراین آگاهی از راه های انتقال ویروس HFMD کمک می کنند تا مانع از این مشکل شوید و ارتباط نزدیک مانند بوسیدن، بغل کردن، استفاده مشترک از یک لیوان یا یک ظرف را ممنوع کنید و به بچه ها آموزش دهید که از دستمال برای کنترل سرفه و عطسه استفاده کنند و مراقب تاول ها و ترکیدن آن ها باشید و اجازه ندهید بچه ها به تاول ها دست بزنند و مراقب سطوح و اسباب بازی ها و اشیایی که کودک مبتلا با آن ها تماس برقرار کرده باشید چون می تواند ناقل ویروس باشند.

 

اگر فرزندمان به ویروس HFMD  مبتلا شد چه کنیم؟

 

با این حال اگر احیانا فرزند شما به این مشکل دچار شده است نباید بیش از حد نگران شوید البته که مراجعه به پزشک برای مقابله با چنین ویروس هایی ضروری است با این حال باید بدانید که بیماری دست، پا و دهان از مشکلات جدی محسوب نمی شوند و حتی فرد مبتلا در فاصله هفت تا ۱۰ روز این بیماری را پشت سر گذاشته و به بیان دیگر ریکاوری می شود. به ندرت پیش می آید که مننژیت ویروسی در فرد مبتلا پیشرفت کند، به طوری که بیمار نیاز به بستری شدن به مدت کوتاه در بیمارستان داشته باشد. در مواردی بیمار بدون درمان خاصی در همان دوره هفت تا ۱۰ روزه بهبود پیدا می کند. با همه این ها بهتر است که کودکان مبتلا به این بیماری را حتما برای معاینه نزد پزشک ببرید.

 

ویروس  HFMD چطور درمان می شود؟

 

درمان خاصی برای بیماری های دست، پا و دهان وجود ندارد. تب و درد را می توان با داروهایی که پزشک تجویز می کند کنترل کرد. این داروها می توانند شامل استامینوفن یا ایبوپروفن باشند، ادویل هم از دیگر داروهایی است که برای درمان درد و تب در این ویروس کارساز واقع می شود. گاهی پزشک داروخانه برای مدیریت بیماری اسپری بی حس کننده دهان را هم پیشنهاد می کند. البته نکته ای که نباید فراموش کنید این است که برای درمان درد فرزندتان در این بیماری هرگز از آسپرین استفاده نکنید چون این دارو می تواند سبب بروز مشکلات جدی دیگری در کودک شود. با این حال بهترین راه این است که به پزشک مراجعه شود. فراموش نکنید که استفاده از هر دارویی باید بر مبنای نسخه ای باشد که پزشک با معاینه کودک ارائه کرده است

 

این توصیه را جدی بگیرید

 

یکی از بهترین راهکارها برای کودکان و به طور کلی افراد مبتلا به بیماری های دست، پا و دهان نوشیدن آب به مقدار فراوان است تا بدن آن ها با کمبود آب و رطوبت مواجه نشود. در عین حال استفاده از خوراکی های خنک مانند بستنی یخی، ماست یا نوشیدنی های خنک می توانند به درمان زخم و خراشیدگی گلوی کودک کمک کنند. لوسیون های ضدخارش مانند لوسیون کالامین برای تسکیل ناراحتی ناشی از بروز لک های قرمز موثر واقع می شوند و از میزان درد و خارش کودک کم می کند.در مواجهه با لکه های قرمز رنگ و کودک تب دار دستپاچه نشوید.اگر به پزشک دسترسی نداشتید در اولین قدم سعی کنید برای پایین آوردن تب کودک اقدام کنید. پاشويه با آب ولرم و استفاده از تب-برها باید از اولین اقدامات باشند

 

 

مراقب این علائم باشید

 

باید به بروز این علائم در کودک خود حساس باشید. با شناسایی آن ها می توانید به درمان و پروسه ویروس HFMD کمک کنید. علائمی که حین ابتلا به بیماری در کودک ظاهر می شوند عبارتند از: 

 

o تب و کاهش اشتهاo گلو درد

o احساس کسالت و ناخوش بودنo زخم های ایجادشده دردناک در دهان که معمولا در ابتدا به صورت لکه های قرمز ظاهر می-شوند و خارش لکه های قرمز روی سطح دست، پا و دهان که ممکن است با تاول کف دست، کف پا، گاهی روی زانو، آرنج، باسن و حتی اندام تناسلی کودک همراه شود.

 

این علایم به صورت یک جا ظاهر نمی شوند بلکه مرحله به مرحله بروز می کنند. در عین حال همه کودکان و حتی بزرگ ترها، همه این علایم را با هم ندارند به این ترتیب که گاهی ممکن است در بعضی کودکان به طور کلی هیچ علامتی ظاهر نشود. هر چند همچنان این احتمال وجود دارد که آن ها ناقل این ویروس به افراد دیگر باشند.

 

انتقال ویروس HFMD را مهار کنید

 

برای جلوگیری از ابتلا به ویروس HFMD کوکساکی باید بدانید که چه زمانی برای شست وشوی دست اقدام کنید؛ حتما قبل، بعد و حتی در طول غذا درست کردن مراقب بهداشت دست هایتان باشید و آن ها را خوب بشویید. در صورتی که با افراد مبتلا به این بیماری مراوده دارید یا به محل زندگی آن ها رفت و آمد دارید مراقب باشید. اگر دچار زخم یا جراحت هستید مراقب باشید آلودگی را از این مسیر به بدن وارد نکنید. در صورتی که مخاط های بینی، عطسه یا پوشک بچه را درون سطل می اندازید باید مراقب وضعیت کیسه زباله و سطل باشید و آن را از دسترس دور نگه دارید.

 

نکات کلیدی در مواجهه با ویروس HFMD

 

در مواجهه با لکه های قرمز رنگ و کودک تب دار دستپاچه نشوید. اگر به پزشک دسترسی نداشتید در اولین قدم سعی کنید برای پایین آوردن تب کودک اقدام کنید. پاشویه با آب ولرم و استفاده از تب برها باید از اولین اقدامات باشند. بغل کردن کودک تب دار به خودی خود می تواند باعث افزایش دمای بدن او شود. کنار فرزندتان بمانید اما سعی کنید تا تب او پایین نیامده از بغل کردنش خودداری کنید.

 

 

منبع: همشهری تندرستی