فهرست مطالب
در این مطلب اطلاعاتی در مورد درمان کلسترول بد بالا، انواع کلسترول و چربی خون و داروهای درمان کلسترول بد بالا را بخوانید.
کلسترول چربی موجود در خون است که توسط کبد تولید شده و در غذاهایی مانند گوشت، گوشت مرغ و لبنیات، یافت می‌شود. بدن ما برای رشد و عملکرد مناسب به کلسترول نیاز دارد. اما کلسترول بیش‌ازحد رگ‌ها را بسته و مشکلات قلبی جدی ایجاد می‌کند.
انواع کلسترول و چربی خون
دو نوع کلسترول وجود دارد: لیپوپروتئین پر غلظت (HDL) و لیپوپروتئین کم غلظت (LDL). کلسترول HDL چربی خوب نامیده می‌شود زیرا کلسترول را از رگ‌های خونی جمع کرده و آن را به کبد می‌برد که در نهایت توسط ادرار از بدن خارج می‌شود. از سوی دیگر کلسترول LDL چربی بد نامیده می‌شود زیرا در رگ‌های خونی تجمع کرده و آن را مسدود می‌کند. درنتیجه عملکرد قلب مختل می‌شود. بنابراین این افراد در معرض بیماری‌های قلبی، سکته قلبی و سکته قرار دارند. بنابراین باید میزان LDL خون را کاهش دهیم.
اولین قدم برای درمان این کلسترول غذای سالم و ورزش است. بااین‌حال در برخی موارد تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی کافی نخواهد بود. در این شرایط پزشکان معتقدند برای کاهش کلسترول بد یا افزایش کلسترول خوب باید دارو مصرف شود. در اینجا برخی از داروها برای درمان کلسترول بالا را به شما معرفی می‌کنیم.
داروهای درمان کلسترول بد بالا
استاتین ها
استاتین تولید کلسترول در کبد را کاهش داده و کلسترول اضافی را از رگ‌های خونی خارج می‌کند. اگرچه استاتین ها در کاهش میزان LDL موثرند، اما به‌ندرت میزان HDL را افزایش می‌دهند. نمونه‌هایی از استاتین ها عبارت‌اند از:
آتورواستاتین (لیپیتور)
فلوواستاتین (لسکول)
لوواستاتین (آلتوپرو و مواکور)
پیتاواستاتین (لیوالو)
پراواستاتین (پراواکول)
روزاواستاتین کلسیم (کرستور)
سیواستاتین (زوکور)
در صورت بارداری یا داشتن مشکلات کبدی از مصرف استاتین ها خودداری کنید. همچنین حین مصرف این دارو نباید آب گریپ‌فروت بخورید.
عوارض استاتین ها عبارت‌اند از:
یبوست
کم‌آبی بدن
گیجی
نفخ معده
سردرد
درد معده
درد عضلات
استاتین ها ممکن است برای تأثیر بیشتر در داروهای دیگر کاهش کلسترول هم دیده شوند. این داروها عبارت‌اند از:
لوواستاتین و نیاسین (ادوایزر)
سیمواستاتین و ازتیمبی (ویتورین)
اتورواستاتین و املودیپین (کادوت)
در صورت بارداری، شیردهی یا بیماری‌های کبد باید از مصرف ویتورین یا ادوایزر خودداری کنید. همانند استاتین ها این داروها را نیز به همراه آب گریپ‌فروت مصرف نکنید.
عوارض ویتورین یا ادوایزر
سردرد
درد معده
التهاب صورت و گردن
تپش قلب
تعریق
لرز
رزین‌های اتصال‌دهنده صفراوی
رزین می‌تواند کلسترول LDL را از بدن خارج کند. بدن شما با استفاده از کلسترول این اسید را تولید کنید تا غذایتان هضم شود. این داروها به اسیدهای معده متصل می‌شوند.
درنتیجه اسیدها حین هضم جذب نمی‌شوند. درنتیجه بدن اسیدهای بیشتر تولید کرده و به کلسترول بیشتری نیاز دارد. هرچقدر اسید بیشتری تولید شود بدن از کلسترول بیشتری استفاده می‌کند. درنتیجه میزان کلسترول خون کمتر خواهد شد. نمونه‌های رزین‌های اسید معده عبارت‌اند از:
کلستیرامین (لوکولست، پریوالیت و کوستران)
کولزولام (ولکول)
کلزتیپول (کولستید)
افرادی که به مشکلات کبد و کیسه صفرا مبتلا هستند باید از مصرف این داروها خودداری کنند.
عوارض
یبوست
نفخ معده
سوزش معده
سوءهاضمه
تهوع
مهارکننده‌های جذب کلسترول
مهارکننده‌های جذب کلسترول با خودداری از جذب کلسترول توسط روده میزان کلسترول LDL را کاهش می‌دهد. این داروهای ممکن است بر افزایش کلسترول HDL هم تأثیر مثبت داشته باشند. اولین داروی این دسته ازتیمیب (زتیا) است که در سال ۲۰۰۲ تأیید شد. افرادی که به مشکلات کبدی دچار هستند نباید از این دارو استفاده کنند.
عوارض
درد معده
خستگی
درد مفصل
کم‌آبی بدن
گیجی
سردرد
گلودرد
آبریزش بینی
عطسه
فیبرات ها
فیبرات ها را می‌توان به‌تنهایی یا به همراه داروهای دیگر استفاده کرد. این داروها با کاهش‌تری گلیسیرید و افزایش کلسترول HDL به کاهش کلسترول کمک می‌کنند. نمونه‌های فیبرات ها عبارت‌اند از:
کلوفیبرات (استرومید اس)
جمفیبروزیل (لوپید)
فنوفیبرات (آنتارا، لوفیبرا و تریگلید)
افرادی که به نارسایی کلیه، مشکلات صفراوی یا کبد مبتلا هستند نباید این دارو را مصرف کنند.
عوارض
یبوست
کم‌آبی بدن
گیجی
سردرد
درد معده
نکته: فیبرات در صورت مصرف به همراه استاتین ها ممکن است درد عضلات را افزایش دهد.
اسیدچرب امگا ۳ (روغن ماهی)
نوعی از اسیدچرب امگا ۳ به نام لوازا می‌تواند برای درمان تری گلیسیرید بالا استفاده شود (بالای ۵۰۰ میلی‌لیتر). اسید چرب‌های امگا ۳ به میزان کم در مکمل‌ها هم وجود دارند.
عوارض
کمردرد
آروغ
علائم آنفولانزا
درد معده
جوش صورت
افزایش احتمال عفونت
نیاسین (نیکوتینیک اسید)
نیاسین تجویزی یا ویتامین B3 با افزایش HDL و کاهش LDL و میزان تری گلیسیرید، به تعادل کلسترول کمک می‌کند. درصورتی‌که به همراه استاتین ها استفاده شود میزان HDL را ۳۰ درصد افزایش می‌دهد. اگرچه می‌توانید نیاسین را بدون نسخه پزشک نیز خریداری کنید اما نوع بدون نسخه آن برای درمان کلسترول بالا مؤثر نیست. به دلیل عوارض نیاسین آن را تنها برای افرادی تجویز می‌کنند که نمی‌توانند استاتین مصرف کنند.
انواع نیاسین های تجویزی
نیاکور
نیازپان
اسلو – نیاسین
افراد مبتلا به دیابت نباید نیاسین مصرف کنند زیرا قند خون را افزایش می‌دهد.
عوارض
التهاب صورت و گردن
تهوع
کم‌آبی بدن
تهوع
زرد شدن چشم و پوست
افزایش میزان آنزیم‌های کبد (که در آزمایش خون مشخص می‌شود)
زخم معده
خارش
احساس سوزش در پا
مهارکننده‌های آنزیم PCSK۹
مهارکننده‌های آنزیم PCSK۹ آنتی‌بادی‌های مونوکول هستند که نوعی داروی بیولوژیک محسوب می‌شوند. این داروهای برای درمان کلسترول بالا استفاده می‌شوند، به این صورت که پروتئین خاصی به نام پرو پروتئین یا ککسین ۹ را هدف قرار داده و غیرفعال می‌کنند. این پروتئین خاص تعداد دریافت‌کننده‌های کبد که کلسترول LDL را از خون دفع می‌کنند، را کاهش می‌دهد. زمانی که این آنزیم توسط مهارکننده‌ها غیرفعال می‌شود، دریافت‌کننده‌های بیشتری قرار دارند که کلسترول LDL را از خون دفع می‌کنند. درنتیجه میزان کلسترول کاهش می‌یابد. در صورت بالا بودن شدید کلسترول، مانند هیپرکلسترومی، این دارو به داروهای دیگر افزوده می‌شود.
در سال ۲۰۱۵ اولین مهارکننده PCSK۹ به نام‌های پرالوئنت (الیروکوماب) و رپاتا (اوولوکوماب) معرفی شدند. این داروهای تزریقی برای افرادی استفاده می‌شود که نمی‌توانند از داروهای دیگر استفاده کنند. یافته‌های نشان می‌دهد که این مهارکننده‌ها میزان کلسترول را کاهش داده و به سلامت بدن کمک می‌کنند.
اما این داروها هم همانند داروهای دیگر عوارض خود را دارند. پرالوئنت و رپاتا را باید هر دو یا چهار هفته یک بار تزریق نمود. شاید تزریق آن برای خیلی‌ها دشوار باشد. البته قیمت آن‌ها هم کمی گران است. این مهارکننده‌ها هم عوارض خود را دارند، مانند:
عوارض
خارش، تورم، درد یا کبودی در محل تزریق
کمردرد
گیجی
عدم تمرکز
سرماخوردگی
آنفولانزا
واکنش‌های آلرژیک مانند کهیر و قرمزی پوست
عوارض جانبی:
بیشتر داروها بدون عوارض جدی می‌توانند میزان کلسترول را کاهش دهند. اما میزان تأثیر آن‌ها در هر فرد متفاوت است. باید خود و پزشکتان به این نتیجه برسید که کدام دارو برایتان مفیدتر است. از آنجاییکه برخی از داروها با داروهای کاهش کلسترول تداخل ایجاد می‌کنند باید درباره آن با پزشکتان صحبت کنید.