کلسترول چیست؟ چه مواد غذایی حاوی کلسترول هستند؟ عوامل بالا بردن کلسترول چیست؟ علایم و نشانه‌های کلسترول بالا و تست تشخیص کلسترول. داروهای درمان کلسترول بالا. استاتین چیست؟
تعاریف و حقایقی درباره کلسترول بالا
- کلسترول یک ماده مومی و چربی شکل است که بدن برای عملکرد طبیعی خود به آن احتیاج دارد. کلسترول به عنوان یک قطعه ساختمانی برای ساختن بسیاری از ساختارها و مواد شیمیایی و هورمون های مورد استفاده در فعالیت های بدن ضروری است.
- بدن انسان به کلسترول زیاد نیاز ندارد، و در واقع مقدار اضافی آن در دیواره رگها رسوب کرده و جریان خون به سایر قسمتهای بدن را کند می کند.
- · کلسترول بالا یکی از فاکتورهای ریسک است که می تواند منجر به بیماری تصلب شرایین شامل حمله قلبی، سکته و بیماری های انسداد جزئی عروق شود.
- برخی از غذاهایی که دارای کلسترول بالا هستند عبارتند از:
زرده تخم مرغ
غذاهای دریایی مانند میگو و صدف
گوشت فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس
محصولات طبخ شده مانند کیک از چربی های حیوانی مانند کره و چربی خوک
کلسترول بالا چیست؟
در سراسر جهان، سطوح کلسترول خون متفاوت است. به طور کلی، افرادی که در کشورهایی زندگی می کنند که سطوح کلسترول خون پایین تر است، مانند ژاپن، بیماری های قلبی کمتری دارند. کشورهای دارای سطوح کلسترول بسیار بالا، مانند فنلاند، همچنین دارای بیماری های قلبی عروقی بسیار بالا هستند. با این حال، برخی از کشور های با کلسترول مشابه دارای بیماری های مختلف قلب بسیار متفاوت هستند، که نشان می دهد که عوامل دیگر نیز بر خطر بیماری های قلبی عروقی تاثیر می گذارد.
بخوانید: کاهش کلسترول خون با مواد غذایی : برای کاهش کلسترول چه بخوریم؟
۷۱ میلیون بزرگسال آمریکایی (۳۳٫۵ درصد) دارای LDL یا کلسترول “بد” هستند
افراد در تمام سنین و هر سابقه خانوادگی می توانند کلسترول بالا داشته باشند.
چه عواملی باعث کلسترول بالا می شود؟
سطح کلسترول بالا به علت عوامل مختلفی از قبیل سابقه ارثی، رژیم غذایی و شیوه زندگی بوجود می آید. شایعترین نوع آن، بیماری هایی است که تحت تاثیر کبد، تیروئید یا کلیه بوجود می آیند و ممکن است بر میزان کلسترول خون تاثیر بگذارد.
وراثت
ژن ها ممکن است بر چگونگی متابولیسم کلسترول LDL (بد) تأثیر بگذارد. هیپرکلسترولمی خانوادگی یک شکل ارثی از کلسترول بالا است که ممکن است منجر به بیماری های قلبی اولیه شود.
وزن
وزن بیش از حد نرمال ممکن است به میزان کم LDL (بد) کلسترول را افزایش دهد. کاهش وزن ممکن است LDL را پایین آورد و سطح HDL (خوب) کلسترول را بالا ببرد.
فعالیت بدنی / ورزش
فعالیت بدنی منظم می تواند باعث کاهش تری گلیسیرید و افزایش سطح کلسترول HDL شود.
سن و جنس
قبل از یائسگی، زنان معمولا کلسترول پایین تر از مردان در سنین مشابه دارند. در ارتباط با سن زنان و مردان میتوان گفت، سطح کلسترول خون آنها تا ۶۰ تا ۶۵ سالگی افزایش می یابد. پس از سن ۵۰ سالگی، زنان اغلب دارای کلسترول بالاتری نسبت به مردان مسن هستند.
مصرف الکل
پزشکان مطمئن نیستند که آیا الکل همچنین خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می دهد. مصرف الکل بیش از حد می تواند به عضلات کبد و قلب آسیب برساند، منجر به فشار خون بالا و افزایش سطح تری گلیسیرید شود. به دلیل خطرات، نوشیدنی های الکلی نباید به عنوان راهی برای جلوگیری از بیماری های قلبی استفاده شود.
استرس ذهنی
مطالعات متعدد نشان داده است که استرس باعث افزایش کلسترول خون در طولانی مدت می شود. یکی از راه های استرس که ممکن است این کار را با تأثیر بر عادات خود انجام دهید ناخواسته باعث افزایش کلسترول میشود. برای مثال، هنگامی که برخی افراد تحت فشار قرار می گیرند، خود را با خوردن غذاهای چرب ارضا می کنند. چربی اشباع شده و کلسترول در این غذاها باعث افزایش سطح کلسترول خون می شود.
علایم و نشانه‌های کلسترول بالا چیست؟
کلسترول بالا عامل خطر برای بیماری‌های دیگر است و به خودی خود باعث بروز علائم نمی‌شود. تست خون غربالگری عادی ممکن است سطح کلسترول بالا را در خون مشخص کند.
چه زمانی و چه کسی باید کلسترول خونش چک شود؟
دستورالعمل‌های برنامه آموزشی کلسترول ملی پیشنهاد می‌کنند که هر فرد در سن ۲۰ سال و مسن‌تر باید سطح کلسترول خون خود را حداقل یکبار در هر ۵ سال اندازه‌گیری کند. بهتر است یک تست خون به نام پروفایل لیپروتئین داشته باشید تا میزان کلسترول شما مشخص شود.
آیا برای کلسترول بالا تستی وجود دارد؟
میزان کلسترول در بدن با آزمایش خون اندازه‌گیری میشود. علاوه بر کلسترول و انواع مختلف آن، سطوح تری گیلیسیرید نیز می‌تواند در یک پروفایل لیپید (چربی) گنجانده شود.
معمولاً بخشی از آزمایش خون پروفایل لیپوپروتئین شامل موارد زیر است: تراکم کل کلسترول، HDL و ، LDL و تری گیلیسیرید
اعداد نشان دهنده کلسترول بالا چه مفهومی ارند؟
کلسترول بالا یک عامل خطر برای بیماری های قلبی از جمله حمله قلبی، سکته مغزی، سکته و بیماری عروق جانبی است. متخصص بهداشت و درمان و بیمار می‌توانند از این نتایج برای تصمیم‌گیری درباره این که آیا ممکن است داروها در کاهش سطح کلسترول کمک کنند و ریسک بیماری آتی را کاهش دهند، استفاده کنند.
آیا کلسترول بالا خطرناک است (عوامل خطر)؟
کلسترول بالا فقط یکی از عوامل خطرساز بیماری‌های عروق کرونر است. یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی, هنگام ارزیابی سطح کلسترول و بحث درباره گزینه‌های درمان, ریسک کلی فرد را در نظر می‌گیرد.
عوامل خطرزا شرایطی هستند که خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می‌دهند. برخی عوامل ریسک می‌توانند تغییر کنند و برخی دیگر نمی‌توانند. به طور کلی احتمال ابتلا به بیماری عروق کرونر بیشتر است. برخی عوامل خطر را میتوان کنترل کرد; با این حال, برخی از عوامل را نمی‌توان کنترل کرد.
عوامل ریسکی که نمی‌توانند کنترل شوند عبارتند از: سن (۴۵ سال یا بزرگ‌تر برای مردان؛ ۵۵ سال یا بزرگ‌تر برای زنان)
* سابقه خانوادگی بیماری قلبی اولیه (پدر یا برادر قبل از ۵۵ سال؛ مادر یا خواهر قبل از ۶۵ سال تحت‌تاثیر قرار گرفتند).
عوامل ریسکی که می‌توانند کنترل شوند عبارتند از:
کلسترول خون بالا (کلسترول بالا) و کلسترول بد LDL پایین
کلسترول خوب پایین HDL
ترک سیگار،
فشار خون بالا،
دیابت،
اضافه وزن
و عدم فعالیت فیزیکی
اگر فرد دارای چربی بالا و در نتیجه کلسترول بالا باشد، پزشک روی آن کار می کند تا سطح کلسترول خود را با رژیم غذایی و دارو مورد کنترل قرار دهد. بسته به یک عامل خطر شخصی برای بیماری‌های قلبی، اهداف مورد نظر ممکن است برای کاهش کلسترول LDL، متفاوت باشند.
دستور غذایی برای کلسترول بالا چیست؟
برنامه آموزشی ملی کلسترول دستورالعمل‌های برای رژیم غذایی ارائه کرده‌است.
این دستورالعمل‌های رژیم غذایی عبارتند از:
کل چربی مصرفی : کم‌تر از ۳۰ % کالری مصرفی روزانه
چربی اشباع‌شده مصرفی: کم‌تر از ۷ % از مصرف کالری روزانه
چربی اشباع نشده مصرفی (که در سبزیجات، آجیل، دانه‌ها، ماهی، ماهی و سبزیجات سبز یافت میشود): کم‌تر یا برابر با ۱۰ % از مصرف کالری روزانه)
چربی ترانس مصرفی: تقریباً ۱۰ % ۱۵ % از کالری مصرفی روزانه
کلسترول مصرفی: کم‌تر از ۴۰۰ میلی‌گرم در روز
کربوهیدرات مصرفی: ۵۰ % -۶۰ % مصرف کالری روزانه
برخی افراد قادر به کاهش چربی و پیروی از رژیم غذایی گیاهی هستند.
* استانول استرها می توانند در رژیم غذایی گنجانده شوند و می توانند LDL را تا حدود ۱۴ % کاهش دهند. محصولاتی حاوی استانول استرها، جایگزین‌های مارگارین را شامل می‌شوند .
بخوانید: درمان کلسترول بالا + روش های پیش‌گیری از چربی خون
*افراد با تری گلیسرید بالا می توانند از رژیمی استفاده کنند که حاوی چربی اشباع‌نشده و کربوهیدرات, به ویژه قندهای ساده, بیشتری است. یک منبع مشترک چربی تک اشباعی, روغن زیتون است.
چه غذاهایی به سطح پایین‌تر کلسترول کمک می‌کنند؟
مواد غذایی ممکن است با مکانیزم‌های مختلف کلسترول را در بدن کاهش دهند. غذاهای با فیبر بالا کلسترول را به هم متصل کرده و جذب آن را مشکل می‌کنند. برخی گیاهان حاوی استرول‌ها و استانول ها هستند که از جذب کلسترول به درون جریان خون جلوگیری می‌کنند. مثال‌هایی از مواد غذایی کاهش‌دهنده کلسترول شامل موارد زیر است:
توت‌فرنگی، جو و دیگر دانه‌های کامل، آجیل، توت‌فرنگی، انگور، مرکبات، سویا، غذاهایی که برای مهار استانول ها و استرول ها، مثل آب پرتقال و مارگارین ساخته یا سفت شده‌اند.
از چه غذاهایی باید اجتناب کنید چون آنها سطوح کلسترول را بالا می‌برند؟
برخی غذاها وجود دارند که تمایل به افزایش کلسترول دارند و در صورت امکان باید از آنها اجتناب شود.
زرده تخم‌مرغ
محصولات لبنی شامل کره و برخی پنیرهای تهیه‌شده از جمله پنیر خامه‌ای
فرآورده‌های عمل‌آوری‌شده با چربی حیوانی مانند همبرگر, سیب‌زمینی سرخ‌کرده
و غذاهای آماده مانند ذرت بو داده به دلیل نمک بالای آن
گوشت قرمز
چه تغییراتی در سبک زندگی به پایین آمدن کلسترول کمک می‌کنند؟
علاوه بر داشتن یک رژیم غذایی سالم و کلسترول، تغییرات سبک زندگی می‌تواند به کاهش کلسترول کمک کند و در نتیجه خطر حمله قلبی، سکته و بیماری عروق محیطی را کاهش دهید.
ورزش
۳۰ دقیقه در روز می‌تواند سطح HDL یعنی کلسترول خوب را افزایش دهد. اگر شما تازه شروع به ورزش کردن می‌کنید. اگر مشکلات پزشکی از جمله بیماری‌های قلبی یا ریوی داشته باشید، به متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود برای راهنمایی در مورد این که چه برنامه ورزشی ممکن است برایتان مناسب باشد، مراجعه کنید.
سیگار کشیدن را ترک کنید
سیگار کشیدن سطوح HDL را افزایش می‌دهد، و به تنهایی خطر حمله قلبی را تقریباً بلافاصله کاهش می‌دهد.
حفظ وزن سالم
حتی کم کردن وزن به میزان اندک نیز می‌تواند به مدیریت سطوح کلسترول کمک کند.
فعالیت فیزیکی
اگرچه ورزش تاثیر اندکی روی LDL دارد، ولی نرمش های هوازی، حساسیت انسولین، HDL و سطوح تیری گیبیسیرید را کنترل می کند و ممکن است خطر بیماری قلبی را کاهش دهد. افرادی که رژیم غذایی خود را کنترل می‌کنند به نظر می‌رسد که با تغییراتی در سبک زندگی طولانی‌مدت که پروفایل ریسک قلب آنها را بهبود می‌بخشد، موفق‌تر عمل می‌کنند.
استاتین ها چگونه عمل می‌کنند؟
استاتین ها مقادیر LDL پایین‌تری نسبت به سایر انواع دارو دارند. آنها کلسترول را با کم کردن میزان کلسترول و افزایش توانایی کبد برای حذف کلسترول LDL از قبل در خون کاهش می‌دهند.
مطالعات نشان داده‌اند که استاتین ها سطوح کلسترول LDL کمتری دارند. استاتین ها سطوح تری گلیسرید بالا را کاهش و HDL کلسترول را افزایش می‌دهند.
نتایج داروهای استاتین بعد از چند هفته دیده می‌شوند. بعد از ۶ تا ۸ هفته، پزشک متخصص ممکن است آزمایش خون را مجددا انجام دهد. آزمایش ثانویه سطح کلسترول LDL را باید با آزمایش اولیه برای کمک به تنظیم دارو مقایسه کرد.
استاتین ها به خوبی تحمل می‌شوند و عوارض جانبی جدی در مصرف آنها بسیار نادر است. به ندرت، تحلیل ماهیچه ای گسترده ممکن است رخ دهد. علایم تحلیل ماهیچه ای عبارتند از: درد عضلانی، ضعف، و ادرار رنگ تیره. این شرایط می‌تواند یک وضعیت اورژانسی پزشکی باشد: اگر این علائم زیاد شد ، داروی استاتین مصرف نکنید و سریعاً با پزشک تماس بگیرید.
اثرات جانبی دیگر ممکن است شامل شکم درد, گاز معده, یبوست و درد شکم باشد. این علائم معمولاً خفیف تا متوسط هستند و عموماً به اندازه بدن شما با دارو تنظیم می‌شوند.
پایش عملکرد کبد توسط تست خون معمولاً در بیمارانی که استاتین ها را مصرف می کنند تجویز میشود.
داروها
داروهای استاتین زیادی وجود دارند (که توسط تجویز در دسترس هستند). انتخاب انجام‌شده توسط پزشک و پزشک بخش مراقبت سلامت به وضعیت بالینی بستگی دارد.
به عنوان مثال:
آتورواستاتین
سیمواستاتین
فلوواستاتین
لووستاتین
پراواستاتین
روزاواستاتین
چه داروهایی دیگری برای کنترل کلسترول بالا وجود دارد؟
داروی اسید معده
این داروها با کلسترول حاوی اسیدهای صفراوی در روده بسته می‌شوند و به آنها اجازه می‌دهند که در مدفوع حذف شوند. اسید صفراوی می‌تواند کلسترول LDL را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهد. داروهای اسید صفراوی گاهی برای افزایش کلسترول تجویز می‌شوند.
کلستیرامین، کلستیپول، و کلسولام سه داروی مهار کننده اسید صفراوی هستند که در حال حاضر در دسترس هستند. این سه دارو در قالب پودر یا قرص در دسترس هستند و به طور کامل از دستگاه گوارش جذب نمی شوند.
بخوانید: کاهش کلسترول ، ۹ روش طبیعی درمان چربی خون
پودرها باید با آب یا آب‌میوه مخلوط شوند و یکبار یا دو بار با غذا مصرف شوند. قرص‌ها باید با مقادیر زیادی مایعات برای جلوگیری ناراحتی‌های معده و روده, شامل یبوست, نفخ, تهوع و گاز مصرف شوند.
مهارکننده‌های جذب کلسترول
این داروها باعث مهار جذب کلسترول در روده می‌شوند و در صورت استفاده اثرات جانبی کمی دارند. بازدارنده‌های جذب کلسترول ممکن است به ندرت با تورم زبان مرتبط باشند. داروی زتیا ازتیمایب ،احتمالاً در افرادی که قادر به تحمل استاتین ها نیستند مفیدتر است. استفاده از ایمن دارو به همراه استاتین ها به معنی استفاده دو برابری یا سه برابری استاتین ها است.
اسید نیکوتینیک یا نیاسین
این اسید، کلسترول LDL و کلسترول کلی و تری گلیسیرید را کاهش می‌دهد و سطح کلسترول خوب ایم را بالا می‌برد.
دو نوع اسید نیکوتیک وجود دارد: اسید نیکوتیک دارای خاصیت آزاد سازی سریع و آزادسازی گسترده.
فرم آزاد سازی سریع از نوع نیاسین بلورین ارزان و در دسترس عموم بدون تجویز است، اما به دلیل اثرات جانبی بالقوه آن نباید برای کاهش کلسترول، بدون نظارت بر پزشک بهداشت و درمان، مورد استفاده قرار گیرد. (نیکوتینامید، شکل دیگری از نیاسین، سطح کلسترول را پایین نمی آورد و نباید به جای اسید نیکوتینیک مورد استفاده قرار گیرد).
یکی از عوارض شایع و آزار دهنده اسید نیکوتینیک, سرخ شدن یا گرگرفتگی است که در نتیجه تاثیر آن بر رگ‌های خونی ایجاد می‌کند. که گاهی اوقات با مصرف دارو در طول و یا بعد از غذا و یا استفاده از آسپرین و داروهای مشابه تجویز شده توسط پزشک معالج شما قبل از مصرف نیاسین, کاهش می‌یابد. شکل آزاد شده ممکن است باعث سرخی کمتری در بدن نسبت به شکل‌های دیگر شود.
* تاثیر داروهای فشار خون بالا ممکن است هنگام مصرف نیاسین به طور بالقوه افزایش یابد. انواع مختلفی از علایم گوارشی شامل تهوع, سوهاضمه, گاز, استفراغ, اسهال و زخم‌های گوارشی با استفاده از اسید نیکوتینیک تجربه شده‌اند. عوارض مهم دیگر شامل مشکلات کبدی, نقرس و قند خون بالا است.
* نیاسین گسترش یافته نسبت به نیاسین بلوری بهتر تحمل میشود. با این حال, سمیت کبد (آسیب کبدی) در استفاده از این ماده احتمالاً بیشتر است. استفاده از مقدار نیاسین آزاد شده معمولاً به ۲ گرم در روز محدود میشود.
اسید فیبریک ها
بویژه برای کاهش تری گلیسیریدها مفید هستند و به میزان کمتری سطح کلسترول HDL را افزایش می دهند. نام برخی از آنها شامل ژمفیبروزیل، کلوفیبرات و فنوفیبرات است .تعداد اندکی از بیماران در هنگام مصرف دچار مشکلات گوارشی می شوند .
فیبریک اسیدها می توانند سبب افزایش برخی داروهای رقیق کننده خون شوند . این امر باید بدقت پایش گردد .
مهارکننده‌های آنزیم PCSK۹
آنتی‌بادی‌های مونوکول هستند که نوعی داروی بیولوژیک محسوب می‌شوند. این داروهای برای درمان کلسترول بالا استفاده می‌شوند، به این صورت که پروتئین خاصی به نام پرو پروتئین یا ککسین ۹ را هدف قرار داده و غیرفعال می‌کنند. این پروتئین خاص تعداد دریافت‌کننده‌های کبد که کلسترول LDL را از خون دفع می‌کنند، را کاهش می‌دهد.
مهارکننده PCSK۹ به نام‌های پرالوئنت (الیروکوماب) و رپاتا (اوولوکوماب) معرفی شدند. این داروهای تزریقی برای افرادی استفاده میشود که نمی‌توانند از داروهای دیگر استفاده کنند. یافته‌های نشان می‌دهد که این مهارکننده‌ها میزان کلسترول را کاهش داده و به سلامت بدن کمک می‌کنند.
راه های جلوگیری
با اتخاذ یک سبک زندگی سالم‌تر از جمله ورزش هوازی و رژیم کم‌چرب برای کنترل خطر چاقی، و کلسترول بالا، می توان در نهایت خطر بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش داد.
دانستن سطح کلسترول اولین قدم در کنترل سطح کلسترول است.
اهداف رژیم غذایی را براساس دستورالعمل برنامه آموزشی کلسترول ملی تنظیم کنید.
بخوانید: علائم و نشانه های کلسترول بالا در کودکان و بزرگسالان
مصرف روزانه کم‌تر از ۷ درصد کالری خود از چربی اشباع‌شده و کم‌تر از ۲۰۰ میلی‌گرم کلسترول از غذایی که می‌خورید را مدیریت کنید.
شما ممکن است تا ۳۰ % از کالری خود را از چربی کل بخورید, اما بیشتر آنها باید از چربی اشباع‌نشده باشند که سطح کلسترول را افزایش نمی‌دهد.
فیبر محلول بیشتری را به غذای خود اضافه کنید (در دانه غلات، لوبیا، نخود فرنگی) و بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات پیدا کنید) و غذاهایی که حاوی استانول های گیاهی و استرول ها هستند (شامل روغن گیاهی خاص و غیره) هستند قدرت کاهش سطح LDL را افزایش می دهند. بهترین راه برای دانستن میزان فیبر در غذاهایی که می‌خورید این است که برچسب تغذیه را بخوانید.
سطح کلسترول پایین در فروشگاه خواربار فروشی شروع میشود. برچسب‌های مواد غذایی را بخوانید و غذاهایی را که چربی اشباع‌شده و چربی کم دارند بخرید.
با متخصص بهداشت و درمان در ارتباط باشید تا مشخص کنید که آیا برای کنترل کلسترول بالا نیاز به دارو دارید یا خیر.
خطرات بالا بودن چربی
کنترل سطح کلسترول بالا یک چالش طولانی‌مدت در زندگی است. صرف‌نظر از روش درمان، تست خون روتین ممکن است برای پایش کلسترول، HDL، LDL و سطوح تری گیلیسیرید لازم باشد.
کنترل کلسترول در کاهش خطر حمله قلبی، سکته و عروق محیطی مفید است. این بخشی از استراتژی کاهش خطر است که شامل توقف سیگار کشیدن، کنترل وزن، کنترل فشار خون و ورزش است.