فهرست مطالب
این روزها وارد هر محفلی می شویم، بحث در مورد شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه داغ است. مسئله ای که از نسل جوان تا ریش سفید فامیل را درگیر خود کرده. گاهی حتی بچه ها هم یک پا صاحب نظر می شوند و به دغدغه های دنیای بزرگ ترها ورود پیدا می کنند. شاید در چنین مواقعی، این سوال برای شما هم پیش آمده؛ تا چه اندازه می توان بچه ها را درگیر مسائل روز جامعه مثل گرانی دلار و افزایش قیمت ها و… کرد؟ وضع مالی خانواده و کودکان را چگونه می‌توان رفع و رجوع کرد؟
و مهم تر این که چطور آن ها را از این فضای پرتنش جامعه دور نگه داریم؟ سوالی که آن را با دکتر کتایون خوشابی، فلوشیپ روان پزشکی کودک و نوجوان مطرح کردیم تا پاسخ صحیح را از زبان یک متخصص بشنویم.
وضع مالی خانواده و کودکان را چطور حل و فصل کنیم؟
از موارد دیگری که در این گفت وگو مطرح شد: تا چه میزان بچه ها را در جریان دغدغه های این روزها قرار دهیم تا آن ها از هدف اصلی خودشان دور نشوند که موفقیت در سال تحصیلی جدید است.
خانواده ها در شرایط کنونی جامعه چه تغییراتی را در برخورد با کودک باید اعمال کنند؟
به ویژه از لحاظ اقتصادی و اجتماعی… بچه ها با توجه به سن شان تا حدودی باید در جریان مسائل اقتصادی و اجتماعی خانواده قرار بگیرند.
کودکان نباید این باور را داشته باشند که خانواده منابع مالی نامحدود دارند و تمام تقاضاهای آن ها را برآورده کنند.
در واقع صحبت نکردن با بچه ها در مورد مسائل مالی فرهنگ اشتباهی است، به ویژه در شرایط کنونی، ارزش محسوب نمی شود.
به نظر می رسد باید در مورد برخی باورهای اشتباه تجدید نظر کنیم.
اگر پاسخ درستی نداشتیم چه کنیم؟
همیشه و در هر شرایطی اگر در لحظه نمی دانید چه پاسخی به کودک بدهید، به او بگویید بعدا در فرصتی مناسب تر با هم صحبت می کنیم و البته که به قول تان هم وفا کنید!
یا حتی صادقانه با توجه به شناختی که از فرزندتان دارید بگویید پاسخ سوال را در حال حاضر نمی دانم و بعدا پاسخ درست را به شما می گویم.
چون دوست ندارم با گفتن جواب ناکافی تو را گمراه کنم. نکته مهم دیگر این که بچه ممکن است با توجه به رنج سنی، درک مناسبی از مفهوم زمان (یک هفته بعد، دو ماه بعد) نداشته باشد.
بنابراین با گفتن مقطع زمانی او را آگاه کنید.
به طور مثال به بچه ها بگویید پایان سال تحصیلی پاسخ را به شما خواهم گفت؛ یعنی زمانی که فکر می کنم آمادگی شنیدنش را داری، یا وقتی کلاس دوم را تمام کردی و خواستی یک مقطع بالاتر بروی با شما در میان می گذارم.
خواهشم از پدر و مادرها این است که عمل کردن به قول شان را پشت گوش نیندازند.
جمع بندی پاسخ سوال شما این است که درنهایت گاهی با توجه به مسئله پیش رو، به تعویق انداختن پاسخ بهتر از جواب نادرست با خدای نکرده دروغ گفتن است.
اگر نگران هستید که کودک آمادگی شنیدن پاسخ را ندارد، دادن اطلاعات کافی را به تعویق بیندازید.
وضع مالی خانواده و کودکان: از چه سنی مسائل را به آن ها بگوییم؟
با توجه به مدل ذهنی بچه های نسل جدید، حدودا پنج، شش سالگی می توانیم بخشی از مسائل خانواده را با آن ها در میان بگذاریم اما بین افراط و تفریط مرز باریکی هست که پدر و مادر طی تجربه، مطالعه و شناخت از فرزندشان باید آن را مدنظر داشته باشند.
به ویژه درباره مسائل اقتصادی نباید بدون دادن توضیح به بچه ها، آن ها را به لحاظ مالی محدود کرد. چون در غیر این صورت سوال برانگیز و آسیب زا می شود. بنابراین با توجه به شناخت از فرزندتان، توضیحاتی مختصر اما مفید به او بدهید. متاسفانه گاهی از آن طرف بام هم می افتیم و در دادن اطلاعات افراط می کنیم. به یاد داشته باشید که اگر بخواهید مسائل اقتصادی و مشکلات مالی به وجود آمده در خانه را موبه مو برای کودک توضیح دهید، باعث می شود سطح استرس او بالا برود و احساس ناامنی را در کودک تشدید می کند.
وضع مالی خانواده و کودکان
به طور مثال اگر خیلی اغراق آمیز و ناخوشایند به او بگویید:«تا چند وقت آینده قحطی می-آید پس صرفه جویی کن!» بسیار به لحاظ تربیتی اشتباه است؛ چون کودک حتی دغدغه کمبود مواد غذایی را هم پیدا می کند! نگرانی که اصلا نباید او در خانه درگیر آن شود.
از چه فرمولی استفاده کنیم؟
در وهله اول این که حتی در شرایط اقتصادی و اجتماعی مناسب هم نباید به همه نیازهای کودک پاسخ مثبت داده شود.
فرزندان شما باید نه شنیدن را یاد بگیرند. مهارت نه شنیدن بچه ها باید در خانواده آموزش داده شود.
اگر در خانه یاد نگیرند، مجبور می شوند در جامعه بیاموزند.
با لحنی مناسب به او بگویید: اگر در گذشته می توانستیم دو دفتر ۲۰۰ برگ بخریم، در حال حاضر یک دفتر می خریم تا شما هم با آسودگی ادامه تحصیل دهید.
کودک باید بداند که بیشتر افراد جامعه درگیر چنین مسائلی هستند و او تنها نیست.
بچه ها باید از کودکی قدر پول را بدانند. توصیه می شود از هر پنج درخواست کودک، به سه تای آن پاسخ دهید تا از حالا با مفهوم صبر و مدارا آشنا شود.
در ضمن، کودکی که از گذشته به همین شکل در خانه تربیت شده باشد، با شرایط کنونی راحت تر کنار خواهد آمد.
اما هرگز برای آموزش کودک دیر نیست. تا بزرگسالی او صبر نکنید!
گاهی محدودیت بجا، خیلی هم درست و سازنده است.
آن ها باید از همین روزها فرهنگ صرفه جویی را بیش از گذشته یاد بگیرند و آگاه باشند که از لوازم شان به درستی استفاده کنند.
یکی از راهکاری های وضع مالی خانواده و کودکان این است که با جزئیات صحبت کنید.
مثلا این که دخترم بهتر است دفترت را تا پایان زمان مشخص شده (مثلا پایان امتحان های نوبت اول) به خوبی نگهداری کنی. یا پسرم، مراقب لوازمت باش تا آن ها را گم نکنی.
در واقع بچه ها باید به این درک برسند که خانه مخارج دیگری هم به غیر لوازم التحریر آن ها دارد.
موارد دیگری مثل پوشاک، خوراک، اجاره خانه و … البته فراموش نکنید که سبک گفت وگو بسیار مهم است و نباید منجر به عذاب وجدان در کودک شود.
وضع مالی خانواده و کودکان: دلواپسی های آن ها را چطور مدیریت کنیم؟
بچه ها عموما زمانی که در جمع هم سن وسال هایشان سوالی را مطرح می کنند جواب های غیرواقعی دریافت می کنند.
در مواجهه با چنین شرایطی در مرحله اول کامل به صحبت ها و اطلاعاتی گوش دهید که به شما می دهند.
بعد نظر خودش را بخواهید. خب عزیزم، دوست شما این را گفته؛ نظر خودت چیست؟
در مرحله بعد این شما هستید که باید اطلاعات درست را متناسب با محدوده سنی کودک در اختیار او قرار دهید.
به هیچ وجه به بچه نباید دروغ گفت، چون در این صورت اطمینان و اعتماد آن ها از پدر ومادر سلب می شود و در نتیجه حرف هم سن و سال ها باورپذیرتر…
چگونه مراقب سلامت روان خانواده تان باشید؟
دنبال کردن اخبار با جزئیات، تنش را در سطح خانه افزایش می دهد.
داشتن یک کانال خبری مشخص برای آگاهی از مسائل کافی است.
نیازی نیست کل اخبار را از تمامی شبکه های اجتماعی، تلویزیون و حتی افراد پرتنش پیگیری کنیم.
سن عامل بسیار مهمی برای همراه کردن کودک و نوجوان با مسائل خانواده است.
حدودا یازده، دوازده سالگی تفکر هر فرد به سمت منطقی شدن سوق پیداد می کند.
وقتی می گوییم کودک را هرچند با سهمی اندک از حدود پنج، شش سالگی در جریان امور خانه قرار دهید.
گرچه متاسفان هرفتار پدرومادر با نوجوان گاهی شبیه به یک کودک است.