تعداد اسپرم یا تعداد کل اسپرم به میانگین تعداد کل اسپرم‌ها حاضر در مایع منی برمی‌گردند. راه های طبیعی افزایش اسپرم و افزایش اسپرم سازی با ورزش و غذاهای مفید برای افزایش اسپرم را بخوانید.
تعداد اسپرم یکی از چندین ویژگی و همچنین مهم‌ترین عامل برای باروری است که در تجزیه و تحلیل مایع منی مورد ارزیابی قرارمی‌گیرد. براساس آخرین معیارهای سازمان جهانی سلامت، تعداد اسپرم سالم ۱۵ میلیون در هر میلی لیتر در حالت عادی یا حداقل ۳۹ میلیون در هر نمونه است. تعداد اسپرم زمانی که کمتر از ۱۰ میلیون در هر میلی لیتر باشد غیرطبیعی است و معمولا به ناباروری مرد مربوط می‌شود.
بخوانید: تقویت اسپرم سازی : تقویت اسپرم ضعیف با طب سنتی
برای تقویت اسپرم چه بخوریم ؟
هرچیزی روی هورمون‌هایی که تولید اسپرم را کنترل می‌کنند یا به عنوان آنتی اکسیدان عمل می‌کنند تاثیر بگذارد ممکن است به توسعه سلامتی اسپرم و یا افزایش تعداد اسپرم کمک کند. به طور کلی، عواملی که روی سطوح تستوسترون تاثیر می‌گذارند متقابلا تاثیر قابل توجهی هم روی تعداد و کیفیت اسپرم می‌گذارند.
افزایش تعداد اسم به عوامل مختلفی بستگی دارد و شما می‌توانید با تمرین و ورزش و خواب کافی و راحت و تغییر سبک زندگی نقش مهمی بر افزایش تعداد اسپرم‌ها داشته باشید. اولین توصیه همیشه این است که از درمان‌های غیر دارویی استفاده کنید. تحقیقات نشان می‌دهد که سیگار کشیدن به مدت طولانی علاوه بر خطر انداختن سلامت کلی بدن موجب کاهش تولید و کیفیت اسپرم نیز می‌شود.
راه های طبیعی افزایش اسپرم
مردانی که از تعداد کمی اسپرم برخوردارند ممکن است پزشک برای آنها دارو تجویز کند.
در ادامه به معرفی راه های طبیعی افزایش اسپرم می‌پردازیم.
چندین دهه است که محققان دریافتند که کیفیت اسپرم و میزان باروری در ملت‌های غربی رو به کاهش است. بر اساس مطالعاتی که در سال ۲۰۱۷ انجام شد محققان پی بردند که بین سال‌های ۱۹۷۳ تا ۲۰۱۱ میانگین تعداد اسپرم در آمریکای جنوبی، اروپا، استرالیا و نیوزیلند تا ۵۹٫۳ درصد سقوط داشته است.
علارغم مطالعاتی که برای شناسایی این مشکل انجام می‌شود، هنوز دلایل این کاهش و راه‌های قابل اطمینان برای جبران این کاهش ناشناخته است. دانشمندان بیان می‌کنند چندین درمان غیر دارویی توسط طبی سنتی و طب گیاهی برای هزاران سال است که مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ورزش و خواب گاهش داشته باشید
چندین مطالعه نشان داده است که کاهش وزن و ورزش کردن در افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند می‌تواند منجر به بهبود یا افزایش تعداد اسپرم‌های آنها شود. با این حال، هنوز از نظر علمی ارتباط بین شاخص توده بدنی(MBI) و سلامت اسپرم ضعیف است و مطالعات بیشتری نیاز است.
محققان در مطالعه که سال ۲۰۱۷ انجام داده دریافتند، اجرای ۱۶ هفته برنامه فعالیت ایروبیک که حداقل ۵۰ دقیقه ورزش متوسط ۳ بار در هفته انجام می‌شود و در هر بار قلب به ۵۰ تا ۶۰ درصد حداکثر فعالیت خود می‌رسد، حجم و غلظت اسپرم را در ۴۵ مرد بی تحرک و چاق می‌تواند افزایش دهد.
استرس را کاهش دهید
هرگونه استرسی می‌تواند باعث می‌شود بدن اقدامات دفاعی پیش بگیرد و انرژی ذخیره کند. بنابراین یکی از راه های طبیعی افزایش اسپرم نداشتن استرس است. در زمان‌های پریشانی و اضطراب برای بدن از لحاظ زیستی منطقی به نظر می‌آید که کمتر درگیر تولید مثل باشد و بیشتر روی زنده ماندن تمرکز کند. از همین رو بهتر است به دنبال پیدا کردن علت استرس باشید هر چند همیشه گفته می‌شود که ورزش کردن و تغذیه سالم در کاهش استرس کمک زیادی می‌کنند. پزشک در مواقعی که مرد تحت استرس شدید است داروهای ضداضطراب و ضد افسردگی تجویز می‌کند. بنابراین سعی کنید در زندگی خود را از استرس دور نگه دارید.
سیگار کشیدن را ترک کنید
محققان مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۶ انجام دادند که به بررسی بیش از ۲۰ مطالعه مختلف با مجموع تقریبا ۶ هزار شرکت کننده پرداخته بودند آنها دریافتند که سیگار کشیدن همیشه موجب کاهش تعداد اسپرم می‌شود.
پرهیز از مصرف الکل و مواد مخدر
تعداد مطالعاتی که رابطه بین سلامت اسپرم و مواد مخدر را بررسی می‌کنند با توجه به ملاحظات اخلاقی محدود است. با این حال برخی محققان بیان می‌کنند مصرف مواد مخدری مانند الکل، ماریجوانا و کوکائین موجب کاهش تولید اسپرم می‌شود.
دوری از برخی تجویزات دارویی
برخی داروهای تجویزی می‌توانند بر سلامت اسپرم تاثیر بگذارند و تولید آن را کاهش دهند. اما بلافاصله پس از اینکه فرد دارو را قطع می‌کند دوباره تعداد اسپرم‌ها به حالت عادی برمی‌گردند و یا افزایش پیدا می‌کنند. از جمله داروهایی که به طور موقت تولید و رشد اسپرم را کاهش می‌دهند می‌تواند به موارد زیر اشاره کرد:
برخی آنتی بیوتیک‌ها
ضد آندروژن‌ها
ضدالتهاب‌ها
داروهای ضد روان پریشی
کورتیکو استروئیدها
استروئیدهای آنالولیک(تا یک سال برای احیا زمان نیاز دارند)
تستوسترون اگزوژنز(بیرونی)
متادون
مصرف مکمل غذایی شنبلیله
گیاه شنبلیله از زمان‌های قدیم تاکنون به عنوان یک درمان طبیعی برای ضعف سلامت اسپرم محسوب می‌شده است و طرفداران این مکمل غذایی بیان می‌کنند که این گیاه می‌تواند تعداد اسپرم را به طور قابل توجهی افزایش دهد. محققان با یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ دریافتند که ترکیب اختراعی (Furosap) که در حال ثبت شدن بود و از دانه‌های شنبلیله گرفته شده بود به طرز شگفت انگیزی کیفیت مایع منی و تعداد اسپرم‌ها را افزایش داد.
ویتامین D و کلسیم مصرف کنید
محققان هنوز به اثبات علمی نرسیده‌اند و کاملا مطمئن نیستند چرا کلسیم و ویتامین D می‌تواند روی سلامت اسپرم تاثیر می‌گذارد. برخی مطالعات نشان می‌دهد، کمبود ویتامین D در تغذیه روزانه می‌تواند با کاهش تعداد اسپرم در ارتباط باشد.
گیاه بوزیدان یا آشواگاندا
آشواگاندا که به جینسنگ هندی نیز معروف است از زمان‌های قدیم تاکنون در درمان‌های دارویی سنتی برای چندین شکل از اختلال عملکرد جنسی مور استفاده قرار گرفته شده است. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۶ نشان داد ۴۶ مردی که تعداد اسپرم‌های آنها کم بود و ۶۷۵ میلی گرم از گیاه برای مدت ۹۰ روز مصرف کرده بودند، شمار اسپرم‌های آنها تا ۱۶۷ درصد افزایش یافته بود.
مصرف مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان
آنتی اکسیدان‌ها به ملکول‌هایی گفته می‌شود که در حذف و غیرفعال سازی رادیکال‌های آزاد و دیگر ترکیبات آسیب رسان به سلول‌ها کمک می‌کنند. مطالعات نشان داده است که برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی به عنوان آنتی اکسیدان عمل می‌کنند. محققان دریافتند که مصرف آنتی اکسیدان با افزایش تعداد اسپرم رابطه نزدیکی دارند.
از جمله آنتی اکسیدان‌هایی که ممکن است با یک تعداد سالم از اسپرم مرتبط هستند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ویتامین C(آسکوربیک اسید)
سلنیوم
ویتامین E
گلوتاتیون
کوآنزیم Q10
ال کارنیتین
وجود چربی‌های سالم در رژیم غذایی
چربی‌های سالم یا غیراشباع به طور کلی برای سلامتی بدن ضروری هستند. چربی‌های سالمی از قبیل امگا۳ و امگا۶ برای رشد سالم غشای اسپرمی نیز بسیار مفید هستند. برخی مطالعات نشان می‌دهند، افراد باید این دو ترکیب مهم امگا را در مقادیر مناسب برای افزایش اسپرم و مزایای آنتی اکسیدانی در رژیم غذایی خود بکار ببرند.
در مقابل باید مصرف چربی‌های غیرسالم را کاهش داد. یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ که ۲۰۹ مرد اسپانیایی را بین رده‌های سنی ۱۸ تا ۲۳ سال مورد بررسی قرار داد. محققان دریافتند زمانی که این شرکت کننده‌ها مصرف اسیدهای چرب ترانس را افزایش می‌دادند شاهد کاهش تعداد اسپرم‌ها بودند. از همین رو دریافتند چربی‌های سالم بر سلامت و کاهش اسپرم‌ها تاثیر می‌گذارد.
راه های طبیعی افزایش اسپرم : از آلودگی شهر دوری کنید
زمانیکه محیط و هوا به شدت آلوده می‌شود، کیفیت هوا و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی موجب به خطر افتادن سلامت بدن و به ویژه کاهش سلامت و تعداد اسپرم می‌شود. اجتناب از سموم محیطی تا هرجایی که ممکن است می‌تواند با سلامت عمومی بدن در ارتباط باشد. گفتنی است از آنجایی که برخی مطالعات این نظریه را آلودگی و آلاینده ها موجب کاهش تعداد اسپرم می‌شود، بسیاری از مطالعات دیگر از این نظریه حمایت نمی‌کنند.
پرهیز ار مصرف زیاد سویا و غذاهای با استروژن غیرانسانی
برخی مواد غذایی مخصوصا محصولات بدست آمده از سویا حاوی فیتو استروژن ها (استروژن های گیاهی) هستند. این ترکیبات سبب کاهش پیوند تستوسترون و تولید اسپرم می شوند. بسیاری از محصولات پلاستیکی و کنسرو شده نیز غنی از اشکال سنتز شده ی استروژن هستند.
مصرف فولاد و روی
محققان در مطالعاتی دریافتند که مصرف فولاد و روی می‌تواند نقش مهمی در سلامت کلی اسپرم‌ها از جمله غلظت و افزایش تعداد آنها داشته باشند.
راه های طبیعی افزایش اسپرم : غذاهای موجب افزایش تعداد اسپرم
با اینکه مکمل‌های غذایی به نظر می‌آیند راهی امن برای دریافت مقدار توصیه شده روزانه بسیاری از ویتامین‌ها و مواد معدنی و آنتی اکسیدان‌ها هستند اما بدن همیشه نمی‌تواند به آسانی آنها را جذب کند. از همین رو مطالعات نشان می‌دهد که خوردن غذاهایی که غنی از این ویتامین ها و مواد معدنی بهتر است و بدن می‌تواند به طور موثرتری از آنها استفاده کند. از همین رو یکی از روش‌های افزایش تعداد و سلامت اسپرم این است که از مواد غذایی سالم و مفید استفاده کنید. از جمله این مواد غذایی مفید برای اسپرم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
مواد مورد نیاز برای اسپرم سازی
گردو
میوه‌های مرکبات
گندم یا غلات کامل
اکثر ماهی‌ها به ویژه ماهی سالمون وحشی، روغن ماهی و روغن ماهی کوچک
شیر و محصولات لبنی غنی از ویتامین D
سیر
موز
کلم بروکلی
شکلات تلخ
جنسینگ
زردچوبه
مارچوبه
گیاهان برگ دار مانند اسفناج
دانه‌ها و آجیل‌های تخمیر شده
داروهایی که برای افزایش اسپرم تجویز می‌شوند
هنگامی که برای درمان این مشکل به پزشک مراجعه می‌کنید پزشک ممکن است تصمیم بگیرد برخی از داروها را برای شما تجویز کند. از جمله داروهایی که برای درمان تعداد کم اسپرم تجویز می‌شوند عبارتند از:
کلومیفن سیترات دهانی (سروفن)
سروفن دهانی
فولی تروپین آلفا یا گونال اف یا تزریقات زیرجلدی
آنتی بیوتیک ها در صورتی که عفونت های مجاری تناسلی یا ادراری وجود داشته باشد.
گونادوتروپین کوریونی انسان (HCG) (با نام های تجاری کوراگون یا پرگنیل
لتروزول یا آناستروزول
آندروژن های بیرونی
لازم به ذکر است که تمام این داروها باید توسط پزشک تجویز شوند و نباید خودسرانه مصرف شوند.