در این مطلب اطلاعاتی درباره منظم کردن خواب نوزاد، خواب نوزاد چهار ماهه، خواب کودک ۴ تا ۶ ماهه و به صورت کلی هر آنچه که درباره خواب نوزاد میخواهید بدانید.
تبریک میگوییم! دیگر از شبهای محنتبار بیخوابی گذر کردهاید و آمادهاید که کودک را وارد روال خواب شبانه کنید. اندکی صبر، خواب راحت نزدیک است!
ساعات خواب کودک ۴ تا ۶ ماهه
تا الان دیگر ساعت درونی کودک آغاز به کار کرده و او میتواند تفاوت میان شب و روز را بفهمد. اکنون، الگوی خواب او باید ثبات پیدا کند. در این دوره، کودک بهطور متوسط هر روز ۱۴ ساعت خواب نیاز دارد: در ۴ماهگی، کودک میتواند هشت ساعت از این مقدار را در شب بخوابد، بدون اینکه نیازی به شیرخوردن داشته باشد. در ۵ماهگی، میتواند ۱۰ تا ۱۱ ساعت بیوقفه بخوابد، و در روز هم، طی سه چرت، چهار تا پنج ساعت میخوابد. در ۶ماهگی، کودک ۱۱ ساعت خواب شبانهی بدون وقفه نیاز دارد، و در روز طی دو یا سه چرت، حدود ۳.۵ ساعت میخوابد.
بخوانید: تمرینات ورزشی برای بزرگ شدن باسن به سرعت
وقتش است که حرکتی بزنید
معمولاً دورهای که میخواهید خواب کودک را تنظیم کنید وقتی است که رشد کودک بهحدی رسیده که دیگر گهواره مناسبش نیست و باید او را در تختخواب قرار دهید. ترجیح این است که تختخواب کودک در اتاق جداگانهای باشد تا بتواند بدون مزاحمت بخوابد. اما اگر کودک باید کنار برادر یا خواهر دیگرش بخوابد، یا اگر او را در تخت خود میخوابانید چه؟ کیم وست، مشهور به «بانوی خواب» و نویسندهی کتاب شببهخیر، خوب بخوابی، میگوید: «اگر از فکر اینکه کودک را کنار خودتان بخوابانید خوشتان میآید، ولی هم شما و هم شوهرتان همیشه خسته هستید، بهتر است به فکر ایجاد تغییری در این وضعیت باشید. نمیشود همیشه مادری خوشحال و آمادهبهخدمت و همهفنحریف باشید، آن هم وقتی که مجبورید به زور چشمهایتان را باز نگه دارید. ضمن اینکه، خستگی طولانیمدت خطر ابتلا به افسردگی را افزایش میدهد.»
ثبات داشته باشید
کودکان مشتاق داشتن روال هستند. بنابراین، حتماً برای خواب کودک برنامهی ثابتی داشته باشید. دکتر ناداو تریگر میگوید: «وقتی ساعت درونی کودک شروع به کار کرد، خودتان متوجه میشوید که کودک چه زمانی را برای خوابیدن ترجیح میدهد.» آیا تابهحال از زبان زنانی که تازه مادر شدهاند چیزی دربارهی «وقت نحسی» شنیدهاید؟ معمولاً وقت نحسی عصر یا شب است، و اصلیترین دلیل آن هم این است که کودک خسته است. بنابراین، اگر کودک حدود ساعت ۶ بعدازظهر شروع به ناراحتی میکند، او را حدود ساعت ۵:۳۰ آمادهی خواب کنید. اینطوری، قبل از اینکه شروع کند به اذیتکردن، خوابش میبرد.
چرت را در خواب کودک ۴ تا ۶ ماهه دستکم نگیرید
طبق گفتهی خانم وست، چرت نیمساعته برای کودک کافی نیست. «در این دوره، چرتها باید طولانی و پیشبینیپذیر باشند. آموزش چرتزدن برای والدین سخت است. کودکان هم مثل بزرگسالان نمیتوانند راحت در نور بخوابند. بهعلاوه، کودک هنوز بهحدی نرسیده است که بتواند بین حالت فعال و حالت استراحت بهراحتی تغییر ایجاد کند. کودک با خواب میجنگد، چون دوست دارد بازی کند و اطراف را کشف کند و پیش شما بماند.».
اگر کودک بهاندازهی کافی و بهخوبی در روز چرت نزند، شب خستهتر و تحریکشدهتر از آن است که بتواند راحت در رختخوابش بخوابد. در حالت ایدهآل، کودک ۴ تا ۵ ماهه باید در دو تا از سه چرتش ۹۰ دقیقه یا بیشتر بخوابد (سومین چرت میتواند کوتاهتر باشد.) کودک ۶ماهه باید دو بار در روز بین ۱.۵ تا ۲ ساعت بخوابد (در این زمان، سومین چرت اختیاری است.) خانم وست همچنین توصیه میکند که کودک را در تختخوابش بخوابانید، نه در صندلی ماشین، تاب، یا کالسکه.
حواستان به نشانههای خواب باشد
وقتی کودک خوابش میآید، نشانههای تقریباً واضحی از خود بروز میدهد. دکتر مارک ویزبلاث میگوید: «من همیشه به پدرومادرها میگویم که به نشانههای خوابآلودگی کودک حساس باشند. یعنی باید آن لحظهی جادویی را که کودک خسته شده و آمادهی خوابیدن است و بهراحتی بهخواب فرو میرود دریابید. این لحظهی جادویی را میتوان از روی این نشانهها شناخت: کودک کمی ساکت میشود، کمی خیره میماند، و کمی آرام است.» نشانههای دیگر عبارتاند از خمیازهکشیدن، مالیدن چشمها، و بیتوجهی به آدمها و اسباببازیهایش. نکتهی کار در این است که کودک را قبل از اینکه از خستگی به گریه بیفتد یا نق بزند یا بداخلاقی کند به رختخوابش ببرید.
خواب کودک ۴ تا ۶ ماهه را یادش بدهید
همهی ما در طول شب چندین بار بیدار میشویم. بزرگسالان یکی دو بار غلت میزنند و دوباره بهخواب میروند، اما خیلی از کودکان انتظار دارند شما به اتاقشان بروید و در خوابیدن به آنها کمک کنید. کودک باید یاد بگیرد که خودش خودش را آرام کند و بدون کمک به خواب برود. از میان روشهای گوناگونی که وجود دارد، میتوانید خودتان یک راه را انتخاب کنید: بگذارید کودک برای مدتی گریه کند تا اینکه خودش خوابش ببرد (روشی که دکترریچارد فربر در کتاب مشکل خواب کودکتان را حل کنید پیشنهاد میدهد)، از روش بیگریه استفاده کنید (روش دکتر الیزابت پنتلی در کتاب روش خواب بیگریه)، یا یک روش بینابینی بهکار ببرید (روش دکتر ویزبلاث در کتاب عادتهای سالم خواب برای کودکان شاد).
بخوانید: تمرینات ورزشی برای بزرگ کردن سینه : چطور سایز سینه را افزایش دهیم؟
دکتر تریگر میگوید: «به خلقوخوی کودکتان بنگرید و ببینید کدام روش روی او بهتر جواب میدهد.» اگر باز هم شک دارید، با متخصص کودک مشورت کنید، چون هم از تجربهی مراجعان خود باخبر است و هم اینکه ممکن است خودش با این مشکل دستوپنجه نرم کند.
بخور و بخواب
اگر هنوز این کار را نکردهاید، هر چه زودتر شیردادنهای نیمهشبانه را قطع کنید. خانم وست میگوید: «باید نیازهای تغذیهای کودک را در طول روز برآورده کنید تا در شب دیگر نیازی به شیردادن به او نداشته باشید. کودک باید تمام شب را بخوابد یا نهایتاً تنها یک بار در شب شیر بخورد.» خانم وست توصیه میکند که برای رسیدن به این مقصود، از روش شیردادن چندبخشی استفاده کنید؛ یعنی در اواخر روز یا اوایل شب چندین بار به کودک شیر بدهید. «شیردادن به این روش باعث آرامشیافتن او میشود و خواب شبانهاش بهبود پیدا میکند، ضمن اینکه اگر شب از خواب بیدار شد اطمینان دارید که نیازی به غذا ندارد.»
اضطراب جدایی را دور بیندازید
اضطراب جدایی در حدود ۶ماهگی شدت میگیرد، و وقتی کودک خیلی خسته باشد بیشتر هم میشود. ممکن است کودک برای خوابیدن با خودش مبارزه کند (و شبها هم چندین مرتبه بیدار شود) تا کنار شما بماند. به کودکتان یاد بدهید خودش خودش را آرام کند تا تحمل این مشکل کمی آسانتر شود. خانم وست میگوید: «میتوانید از «وسایل گذار» استفاده کنید تا کودک بتواند بر اضطراب جدایی غلبه کند و از مرحلهی بیداری به مرحلهی خواب گذر کند، چیزهایی مثل عروسک یا یک پتوی خاص.»