در این مطلب اطلاعاتی در زمینه درمان کابوس شبانه و دلیل کابوس شبانه و خواب‌های بد و نشانه های کابوس و خواب بد به شما خواهیم داد.
کابوس شبانه چیست؟
کابوس چیزی است که نمی‌توان در طول زندگی از آن اجتناب کرد. علیرغم شدت سختی آن، کابوس‌ها بخش تعیین کننده‌ای از دنیای روانی هر شخص هستند. کابوس‌ها به عنوان رؤیاهایی تعریف شده‌اند که احساسات شدیدی مانند ترس، وحشت، اضطراب یا عصبانیت را ایجاد می‌کنند. افرادی که به کابوس‌های شبانه مبتلا هستند غالبا آن‌ها را شفاف یا شدید می‌بینند. بسیار اتفاق می‌افتد که کابوس‌ها موجب می‌شوند فرد از خواب بیدار شود و احساسات شدیدی را تجربه کند. این ویژگی است که کابوس‌های شبانه را از رؤیاهای معمولی متمایز می‌کند. افرادی که در زمان کابوس‌های‌شان هوشیار هستند احتمالا جزئیات را به خاطر می‌آورند در حالی‌که افرادی که رؤیای معمولی می‌بینند به سختی جزئیات را به خاطر می‌آورند. در ادامه مطلب با دلایل کابوس و درمان کابوس شبانه و خواب بد آشنا خواهیم شد.
بیش تر بخوانید: ۱۳ نکته برای مقابله با وحشت بعد از تماشای فیلم ترسناک
هیچ محدودیت سنی برای دیدن کابوس وجود ندارد و تمام گروه‌های سنی ممکن است کابوس ببینند. هم بزرگسالان و هم کودکان با خواب بد و کابوس مواجه هستند.
دلایل کابوس شبانه و خواب بد
۱. استرس و اضطراب
اصلا بزرگنمایی نیست که بگوییم استرس و اضطراب عوامل بزرگی هستند که افراد پس از خواب بد یا کابوس تجربه می‌کنند. استرس و اضطراب ممکن است به شکل‌های مختلفی بروز کند، از چیزهای معمولی که در زندگی روزانه با آن‌ها مواجه هستید مانند به پایان رساندن تکالیف مدرسه یا محل کار، وارد شدن به یک محیط کاملا جدید یا شکست در یک آزمون گرفته تا موضوعات اصلی‌تر مانند از دست دادن یکی از اعضای خانواده، از کار افتادگی، طلاق گرفتن، اختلالات غذایی یا اضطرابی. تحت استرس بودن و اضطراب داشتن با الگوی بد خوابی در ارتباط هستند که ممکن است به کابوس بیانجامد.
حدودا ۱۵ درصد از ورشکاران آلمانی که در یک تحقیق شرکت کرده بودند پیش از یک رویداد بزرگ خواب بد می دیدند و غالب این خواب‌های بد با شکست ورزشی همراه بودند. بسیاری از دانشجویان و دانش آموزان نیز قبل از امتحان یا آزمون نهایی خواب‌های بد می‌بینند و در بعضی مواقع مدت زمان زیادی پس از فارغ التحصیلی‌شان نیز ادامه دارد.
استرس قطعا موجب بروز کابوس در بزرگسالان می‌شود. به منظور از بین بردن این خواب‌های بد، لازم است با گوش دادن به موسیقی، هم صحبتی با دوستان یا انجام مراقبه به کاهش سطح استرس‌تان بپردازید.
۲. مصرف الکل
مصرف الکل موجب کابوس در بزرگسالان می‌شود. وقتی خواب هستید الکل در سیستم بدن‌تان اجازه بروز خواب بد و کابوس را می‌دهد. همچنین می‌تواند به راه رفتن در خواب یا انجام اعمال عجیب نیز در زمان خواب بیانجامد. مورد دیگری که با مصرف الکل رخ می‌دهد تنگی نفس در خواب است که به همین دلیل می‌تواند در الگوی خواب معمول اختلال ایجاد کند و کابوس اتفاق بیافتد.
۳. غذا خوردن قبل از خواب
غذا خوردن قبل از خواب می‌توان سوخت و ساز بدن را افزایش دهد که موجب فعال‌تر شدن مغز می‌شود و می‌تواند به کابوس منجر شود. اگر پس از صرف دیر هنگام شام، کابوس یا خواب بد دیدید دلیل آن همان غذا خوردن قبل از خواب است. بنابراین، بهتر است بلافاصله قبل از خواب غذا نخورید.
هر زمان قبل از خواب خوراکی پر کالری مصرف کردید، چه به صورت مایع یا جامد، انرژی لازم برای عملکرد بدن‌تان را به دست آورده‌اید. غذا خوردن قبل از خواب سوخت و ساز بدن را تسریع می‌کند که موجب می‌شود مغز به حالت فعال وارد شود و باعث بی خوابی‌تان می‌شود. اگر متوجه شدید تعداد کابوس‌های‌تان با مصرف دیرهنگام غذا بیشتر می‌شود، پس این کار را کنار بگذارید.
۴. کمبود خواب
عجیب به نظر می‌رسد، ولی کمبود خواب یکی از دلایل بروز کابوس یا خواب بد است. این یک واقعیت است که نداشتن خواب کافی می‌تواند به کابوس منجر شود و کابوس هم یکی از دلایل کم خوابی است. اگر با خوب نخوابیدن کابوس‌های‌تان بیشتر می‌شود، توصیه می‌کنیم از الگوی خواب مناسب و بهداشت خواب مناسب (به عنوان مثال، انجام فعالیت آرامش بخش قبل از خواب و خنک نگه داشتن اتاق خواب‌تان) پیروی کنید تا زمان خواب‌تان را افزایش دهید. اگر مشکل خواب یا بی‌خوابی دارید، بهتر است زود به رختخواب بروید. عدم داشتن خواب کافی می‌تواند به مشکلات جدی سلامتی و حتی کابوس منجر شود. برای این‌که از خواب بد در امان باشید، همیشه خواب کافی داشته باشید.
۵. برخی داروها و قرص‌های تجویز شده
این یک باور پذیرفته شده است که داروها، به ویژه داروهای درمان افسردگی بر کیفیت خواب‌تان تأثیرگذار هستند و د رنتیجه ارتباط مستقیمی با کابوس دارند. به همین دلیل است که اگر مصرف دارو برای‌تان ضروری نیست باید از آن‌ها کناره گیری کنید. بهتر است با خانواده یا پزشک‌تان صحبت کنید و یک درمان طبیعی برای مشکل‌تان پیدا کنید یا در سبک زندگی‌تان تغییری ایجاد کنید. در صورتی که هیچ گزینه‌ای جز مصرف دارو پیش روی‌تان نبود، باید ملاحظات لازم را داشته باشید و با پزشک‌تان مشورت کنید. در برخی موارد تحمل عوارض جانبی داروها، یعنی کابوس، ارزشمند است چرا که می‌تواند یک مشکل پزشکی پیچیده را در شما برطرف کند. با این حال، اگر مشکل سلامتی‌تان خیلی شدید است، می‌توانید از درمان های طبیعی نیز استفاده کنید.
۶. برخی خوراکی‌ها
برخی خوراکی‌ها وجود دارند که بهتر است از رژیم غذایی‌تان کنار گذاشته شوند تا بتوانید خواب خوبی داشته باشید .
خوراکی‌هایی که باید از رژیم غذایی‌تان کنار گذاشته شوند عبارتند از: بستنی، خوراکی‌های قندی و دیگر خوراکی‌های سرشار از کربوهیدرات از جمله نان و پاستا.
پنیر و خوراکی‌های کافئین دار نیز می‌توانند موجب خواب‌های بد شوند چرا که فعالیت مغز افزایش پیدا می‌کند و این مورد برای زمان خواب مناسب نیست.
برای این‌که سریع‌تر و بهتر بخوابید، قطعا باید ذهن‌تان آرامش پیدا کند.
خوراکی‌های ادویه دار نیز با کابوس ارتباط مستقیم دارند. این خوراکی‌ها به تلاش مضاعفی برای هضم نیاز دارند.
خوراکی‌های ادویه دار دمای بدن را بالا می‌برند و در نتیجه در عملکرد مغز اخلال ایجاد می‌کنند و راه را برای کابوس شبانه باز می‌کنند.
۷. فیلم‌ها، کتاب‌ها یا بازی‌های ویدیویی ترسناک
خواب‌ها، چه خوب یا بد، بازتاب تجارب روزانه ما هستند. بعضی اوقات مردم برای این‌که حس کنجکاوی‌شان را ارضا کنند به فیلم‌ها، کتب‌ها یا بازی‌های ویدیویی ترسناک رو می‌آورند. با این حال، غالبا این موارد دلایل بروز کابوس‌های شبانه هستند. این صحنه‌های ترسناک در هنگام شب به سراغ‌تان می‌آیند و موجب خواب‌های بد در شما می‌شوند. اگر از جمله افرادی هستید که تخیل‌تان بالا است و حافظه خوبی دارید، فیلم ترسناک نگاه نکنید، بازی ترسناک انجام ندهید و کتاب ترسناک نخوانید، به خصوص قبل از خواب.
نشانه‌های کابوس
نشانه‌های مشخصی وجود دارند که بین افرادی که کابوس می‌بینند مشترک است. با این حال، شکل و درجه شدت آن‌ها متفاوت است. در زمان خواب، شخصی که کابوس می‌بیند علائمی را تجربه می‌کند، مثلا ضربان نامنظم قلب، دشواری در تنفس یا وقفه‌های تنفسی، سطح غیر طبیعی اکسیژن خون، حرکت چشم‌ها، حرکت پا و همچنین گرفتگی عضلانی. کنترل این نشانه‌ها دشوار است و چند درمان از سوی متخصصین توصیه شده است تا میزان شدت این نشانه‌ها را کاهش دهید.
درمان کابوس شبانه و خواب بد
بسیاری از مطالعات علمی به این نتیجه دست یافته‌اند که خواب‌ها پیامد مستقیم افکار خودآگاه ما قبل از رفتن به رختخواب هستند.
فکر کردن به داستان‌های جالب یا تجربیات خوبی که داشته‌ایم می‌تواند احتمال بروز کابوس را کاهش دهد.
در مقابل، به هم ریختگی ذهنی ناشی از تجربیات بد و استرس مداوم می‌تواند خواب‌های بد یا کابوس را تشدید کند.
هیچ درمان پزشکی مشخصی برای مبتلایان به این مشکل تجویز نمی‌شود. بلکه باید از روش‌های آرامش بخشی برای رسیدن به راه حل‌های بهینه استفاده کرد. اگر مرتب به کابوس دچار می‌شوید، بهتر است برنامه‌های روزانه‌تان را بازبینی کنید. این مشکل ممکن است از قرار گرفتن در معرض عوامل استرس‌زا، تلویزیون، بازی‌های کامپیوتری و عادات ناسالم خواب نشأت گرفته باشد.
خوشبختانه با پیروی از چند نکته ساده می‌توانید احتمال بروز کابوس را از بین ببرید. نخست این‌که، بهداشت بسیار مهم است. بهداشت از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است، بهبود الگوی خواب، مناسب‌سازی اتاق خواب و حتی استفاده کردن از روغن‌های معطر مانند روغن اسطوخودوس یا روغن نعناع قبل از خواب. همچنین می‌توانید از یک شمع یا چراغ خواب برای از بین بردن ترس یا اضطراب‌تان استفاده کنید.
بزرگسالان با بهبود چرخه خواب و بیداری‌شان می‌توانند تعداد کابوس‌ها را کاهش دهند.
حداقل ۳۰ دقیقه قبل از خواباز تماشای تلویزیون یا استفاده از وسایل الکترونیکی دست بکشید.
از کار کردن در رختخواب اجتناب کنید و بگذارید رختخواب در ذهن‌تان صرفا مکانی برای استراحت و آرامش باشد.
در آخر این‌که از نوشیدنی‌های کافئین دار مانند قهوه یا چای سبز در هنگام بعد از ظهر اجتناب کنید.
اگر مشکل کابوس‌تان دو مرتبه در هفته و چند ماه ادامه پیدا کرد حتما با یک روان‌شناس مشورت کنید.